Texel: een must op je bucketlist (voor wie van zee, strand, natuur en fietsen houdt)
Waddeneiland Texel, helemaal in het Noorden van Nederland, behoort tot het beste van wat Nederland te bieden heeft. Je rijdt of treint voorbij Amsterdam en dan kom je steeds meer in de sfeer. In de meest noordwestelijke hoek van Nederland neem je in Den Helder de overzetboot: op naar het eiland van zee, zand, schapen, duinen, natuur en rust. Texel moet op je bucketlist: elke Vlaming zou er in zijn leven eens moeten langsgaan. Alle seizoenen kunnen, want ze hebben elk hun eigen karakter.
In het noorden van Nederland, net boven de provincie Noord-Holland en links van de provincie Friesland, ligt de Waddenzee. De Waddenzee herbergt acht Waddeneilanden, waarvan er vijf bewoond en bekend zijn: Texel, Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog. Texel is het eerste eiland waar je aankomt, wanneer je vanuit Den Helder in Noord-Holland de Waddenzee opvaart. Dat is het grootste eiland en ook het enige eiland van de Waddeneilanden waar auto’s zijn toegelaten. Er worden op Texel, ook wel Tessel uitgesproken, heel wat actieve vakantiemogelijkheden aangeboden, maar ook hier domineert de fiets toch heel het gebeuren. Nederlanders zijn fietsliefhebbers, en op een eiland als Texel is de fiets al helemaal de meest voor de hand liggende keuze.
Dit artikel is een reportage met inspirerende reisinformatie over duurzaam reizen.
De westkust van Texel: natuur, strand en gezelligheid in De Koog
Vanuit Den Helder doet de overzetboot er een twintigtal minuutjes over om het uiterste zuidpunt van Texel te bereiken. Bij aankomst met de boot in Den Hoorn en meer specifiek de vooruitgeschoven post ‘t Horntje, wil je uiteraard zo snel mogelijk naar het strand. Dat kan met de fiets, maar hier nemen we toch de auto en volgen we de grootste weg over het eiland die ons van het zuiden helemaal naar de westkust brengt. De weg voert langs het grootste dorp van Texel, Den Burg, naar De Koog, de meest toeristische plek op het eiland. De Koog is een gezellige strandplek vol leven en toeristen, waar in de Dorpsstraat ook een hele resem restaurants en cafés te vinden zijn in alle stijlen en smaken. Op het strand vind je elke paar honderd meter een strandtent op stelten. Daar kan je een drankje nemen en iets eten met zicht op zee. Je hoort hier veel Duits, veel Hollands en ook een tussentaal, waarvan we vermoeden dat het Texels dialect is.
De Koog ligt aan de westkust van Texel, op het midden tussen noord en zuid. De westkust wordt ingenomen door een prachtig strand en aangevuld met het Nationaal Park ‘Duinen van Texel’. Het Nationaal Park begint in het zuiden, vanuit den Hoorn, en strekt zich zo helemaal uit naar boven via De Koog, naar het meest noordelijke puntje van het eiland. Dat punt wordt gekenmerkt door de uitkijktoren van Texel. Het Nationaal Park huist tal van landschapstypes: dennenbossen, uitgestrekte stranden, kleurrijke heidevelden en natte duinvalleien wisselen elkaar af. Naast heerlijk fietsen en wandelen kan je er ook vogels spotten of je op een onbewolkte avond verwonderen aan de sterrenpracht die vanaf de duinen zichtbaar is. De Slufter, een prachtig domein midden in de natuur, is een van de hoogtepunten van het Nationaal Park. Dat unieke gebied staat in rechtstreekse verbinding met de Noordzee en is de thuishaven van fascinerende planten- en diersoorten. Naast de planten lamsoor, zeekraal en zoutmelde, kan je in het gebied ook opmerkelijke diersoorten waaronder de kluut en de zeehond spotten.
We logeren in het Grand Hotel Opduin, een uitstekend verzorgd en heel spatieus strandhotel met prachtige lichtinval en een gezellig terras. Zoals de naam het zegt ligt het hotel aan de buitenrand van het dorp De Koog, midden in de duinen, op een honderdtal meter van het strand. Het stijlvol ingerichte hotel is een toevluchtsoord voor wie onbezorgd wil genieten van strand, rust en lekker eten. De chefs van restaurant Opduin toveren verse maaltijden op tafel, steeds bereid met regionale en seizoensgebonden producten die op een duurzame manier werden geproduceerd. Na een vermoeiende dag fietsen of wandelen op het eiland kan je in het wellness gedeelte van het hotel tot rust komen in het zwembad, de sauna of het stoombad.
Van vogels spotten tot schaapjes tellen
De fauna en flora op Texel is ongezien. Het eiland is één groot natuurgebied. Wanneer tijdens de zomermaanden de meeste planten en bloemen in bloei staan, levert dat een geweldig kleurenspektakel op.
Op Texel springt men ook creatief om met het (on)kruid dat op het eiland groeit. Veel wild groeiende kruiden zijn er eetbaar en kunnen gebruikt worden in een smaakvolle thee. Tijdens een workshop trek je erop uit in de velden, op zoek naar kruiden. Na de kruidenpluk krijg je de kans je eigen thee samen te stellen om mee te nemen naar huis.
Naast de planten- en bloemenweelde, vind je op het eiland ook tal van bijzondere dieren. Texel wordt ook wel het ‘vogeleiland’ genoemd. Meer dan 390 vogelsoorten werden er waargenomen. Op de meer dan twintig kijkpunten langs de vogelboulevard kan je in alle rust vogels spotten of kan je deelnemen aan een van de vogelexcursies die op het eiland worden georganiseerd. Tijdens de zomermaanden springt nog een andere diersoort in het oog: het schaap. Overal op het eiland kom je ze tegen. Ze hebben de taak om de duinen te onderhouden, maar ze grazen ook in de weiden. Op de Texelse akkers werden in de loop van de zeventiende eeuw grote schapenboeten gebouwd. Deze raakten doorheen de eeuwen in verval, maar de gemeente Texel besloot een groot aantal van de karekteristieke schapenboeten te restaureren. Een zeventigtal schapenboeten zijn vandaag nog te bewonderen op het eiland.
Met de fiets het hele eiland rond
Uiteraard zijn we op Texel gekomen om te fietsen. Onze fietstocht start in De Koog, van waaruit we willen doorsteken naar de oostkust om daar de haven Oudeschild te bereiken. Dat ligt bijna helemaal in het zuiden van het eiland. In vogelvlucht is de route een tiental kilometer, maar via de fietsknooppunten die ook in Texel helemaal uitgewerkt zijn, loopt het op tot zestien kilometer. De wind speelt een belangrijke rol, het verschil tussen wind mee en wind tegen is reuzegroot qua snelheid en qua energieverbruik.
Aan het begin van onze route ligt Ecomare, dat museum is de thuishaven van menig zeebewoner. Je ziet er onder meer zeehonden, en kan er in het observatorium kijken naar de sterren. Onze fietstocht brengt ons verder door het binnenland van Texel, via akkers en weilanden met veel schapen en occasioneel ook een luidruchtig geitje. Terwijl we rustig verder peddelen door het vlakke landschap, scheuren oma’s, met de neus op het stuur, langs ons heen, hun tong hangt uit de mond. Nederlanders bekijken fietsen blijkbaar anders, rustig peddelen kennen ze niet.
Het kleine haventje Oudeschild is onze eindbestemming. Rond het dorp vind je veel gezellige cafétjes aan de haven en op het strand, met leuke speelterreinen voor kinderen. Het valt op dat mensen uit alle hoeken van Europa zijn afgezakt om op Texel in de horeca te werken. Echte eilanders ontmoeten is niet zo eenvoudig. Dat statuut komt met de geboorte op het eiland. Ook wie er al jaren werkt en woont blijft een ‘overkanter’.
Duik de geschiedenis in
Wie de maritieme geschiedenis van Texel wil ontdekken, kan terecht bij Museum Kaap Skil in Oudeschild. Tijdens de zeventiende eeuw bloeide de internationale scheepsvaart. Handelsschepen, oorlogsvloten en walvisvaarders gingen van wal voor de Texelse kust. Het eiland werd een middelpunt van de wereldzeeën, van waaruit schepen naar bestemmingen over de hele wereld vertrokken. De tentoonstelling ‘Schip in Zicht – De Reede van Texel en de Wereld’, brengt deze boeiende periode opnieuw tot leven. Aan de hand van interactieve elementen worden de vergeten verhalen over de vele schepen die voor de kust van Texel lagen verteld. Op het buitenterrein van Museum Kaap Skil werd ook een openluchtmuseum gebouwd, waar je een kijkje kan nemen in het oude vissersdorp.
Voor de geschiedenisliefhebber is er het cultuurhistorisch museum in het dorp De Waal. Dat museum lijkt op het eerste zicht bijzonder klein, maar niets is minder waar. In het museum worden verschillende tentoonstellingen met elkaar afgewisseld. Onderwerpen zoals akkerbouw, weidebouw, bloemtollenteelt en vervoer komen aan bod. Het museum organiseert tal van workshops die een inzicht geven in de het leven van vroeger. Pure nostalgie dus.
Op zoek naar zeehonden
Een van de bijzondere hoogtepunten op het eiland is het maken van een zeehondentocht. Vanuit de haven van Oudeschild vertrekken schepen voor een tocht over de Waddenzee. Wie deze vriendelijke zeebewoners van dichtbij wil bewonderen, stapt aan boord bij de boot ‘Het Sop’. Met deze boot word je in een kleine groep naar de kust van Texel gebracht, de leefomgeving van de zeehonden. De volledige tocht duurt anderhalf uur en biedt ‘zeehondengarantie’. De kleine boot kan over de ondieptes varen en hierdoor dichtbij de dieren komen. Vanop het panoramadek kan je prachtige foto’s maken van de nieuwsgierige zeehonden die regelmatig voorbij de boot zwemmen.
