Art Nouveau Brussels 2023: bezoek negen art nouveau meesterwerken!
Brussel viert dit jaar de 130e verjaardag van de art nouveau. Het belooft een bijzonder jaar te worden in de hoofdstad van de art nouveau. Dankzij een ruim aanbod aan tentoonstellingen, conferenties, evenementen en de opening van twee gebouwen wordt de internationale kunststroming extra in de kijker gezet. Met de Art Nouveau Pass kan je enkele art nouveau parels ontdekken in een handig en voordelig pakket. Met de pas, die negen maanden geldig is, heb je toegang tot drie art-nouveausites en/of tentoonstellingen en geniet je van talloze kortingen. GRANDE.be zet de te bezoeken musea hieronder voor je op een rijtje.
Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met visit.brussels
Belgisch Stripcentrum: waar de negende kunst en art nouveau samenkomen
In het Belgisch stripcentrum vang je twee vliegen in één klap. Je wandelt immers in een prachtig art-nouveaugebouw van de hand van Victor Horta en maakt tegelijkertijd kennis met striphelden zoals onder andere de Smurfen en Kuifje.
De Belgische lakenverkoper Charles Waucquez gaf in 1905 de opdracht aan Horta om een warenhuis te ontwerpen. In 1906 werd het gebouw ingehuldigd. Het gebruik van ijzer, de monumentale trap, het glazen dakraam, het smeedwerk en een overvloed aan bloemmotieven maken van dit gebouw een echt art nouveau meesterwerk! Dat het gebouw nu de negende kunst samenbrengt met art nouveau is geen toeval. Beide kunstvormen hebben immers Brussel als wieg. Vanaf oktober 2023 kan je in het Belgisch stripcentrum een buitengewone tentoonstelling bezichtigen over Art Nouveau en strips.
Hotel Solvay: wondermooie tot in de puntjes uitgewerkte art nouveau parel
In 1895 kreeg Victor Horta de opdracht om een gezinswoning te ontwerpen voor Armand Solvay, zoon van de bekende industrieel Ernest Solvay. Het budget voor dat huis was onbeperkt, Horta kreeg vrij spel en ontwierp het huis helemaal naar zijn stijl. Het resultaat is een indrukwekkend tot in de kleinste details afgewerkt huis waar je niet weet waar je eerst moet kijken. De structuur van het huis bestaat uit ijzer. Dat was een zeer revolutionaire keuze aangezien ijzer tot dan enkel gebruikt werd voor bij de constructie van stations en fabrieken. Eigen aan de art-nouveaustijl was ook het gebruik van de natuur als inspiratiebron. In het Solvayhuis gebruikte Victor Horta gebogen lijnen, arabesken en plantenmotieven als een knipoog naar de natuur.
Tijdens je bezoek word je al onmiddellijk verrast door een fenomenale erehal. Warme donkere houten details, marmer en een grote glazen koepel in de vorm van vleugels van een vlinder doen je je zo in een sprookjesbos wanen. Horta gebruikte in het huis maar liefst 17 verschillende houtsoorten en 23 marmersoorten. Wanneer je verder wandelt word je overvallen door grote, open moduleerbare ruimtes met glazen schuifdeuren die één grote ruimte kunnen opdelen in meerdere kleine ruimtes. Je ziet de schattigste deurknoppen, plafonds met mozaïek, indrukwekkende glas-in-loodramen en pointillistische schilderijen in warme herfstkleuren. Deze indrukwekkende woning staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO en wordt beschouwd als één van de meest prestigieuze meesterwerken van Victor Horta. Het huis is sinds 1958 eigendom van de familie Wittamer.
Hotel Van Eetvelde: Horta’s meest gedurfde ontwerp ooit
Op 6 mei opent het imposante Hotel Van Eetvelde zijn deuren voor het publiek. Een bezoek aan dat huis is een absolute aanrader. In 1895 kreeg Horta de opdracht om een gezinswoning te ontwerpen voor baron Edmond van Eetvelde, secretaris-generaal van de onafhankelijke staat Congo. Vooral de vele sociale verplichtingen van de baron werden in het achterhoofd gehouden. Victor Horta omschreef het huis als zijn meest gedurfde ontwerp ooit. Na de constructie van het hoofdgebouw kwamen er nog twee andere gebouwen bij en dat kan je ook zien als je de façade van het gebouw bekijkt. Bij de bouw van de gevel van het hoofdgebouw werd er met een zichtbare metalen structuur gebruik gemaakt van gedurfde industriële materialen. De gevels van de andere twee gebouwen zijn soberder, maar tonen wel een prachtig lijnenspel.
Het grondplan van het huis was zeer vernieuwend. Na de inkomhal kom je uit in het hart van het huis: een wintertuin met een indrukwekkende koepel in gekleurd glas in lood. Het is duidelijk dat deze ruimte niet diende om zomaar door te wandelen. Marmeren zuilen, een mozaïeken vloer en een indrukwekkend trappenhuis -afgewerkt tot in de puntjes - met details die je tot verstomming doen staan.
Gebouw twee werd aangekocht door het Brussels Gewest en de bedoeling is om in dit gebouw art nouveau in België op de voorgrond te zetten. Het zal voornamelijk gebruikt worden voor tentoonstellingen en moet op termijn een art nouveau laboratorium worden onder de naam LAB·AN.
Winkel Wolfers Frères: Het luxueuze winkelinterieur van Victor Horta
In de schaduw van de Sint-Michiel- en Sint-Goedele kathedraal, in de Arenbergstraat, ontwierp Victor Horta in 1912 een winkel voor de prestigieuze edelsmederij Wolfers Frères. Om de exclusieve siervoorwerpen van de Wolfers broeders extra in de verf te zetten, ontwierp Victor Horta zijn meest luxueuze winkelinterieur ooit. In 1977 werd het winkelinterieur geschonken aan de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis. Het interieur werd gerestaureerd en in het museum geplaatst zoals Horta had voorzien in de winkel. Zelfs de toegangsdeuren zijn geïntegreerd. Donkerrood mahonie hout in combinatie met donkergroen fluweel en gouden accenten zorgen voor een perfecte harmonie met de mauve kleur van de muren. Een collectie van juwelen van Philippe Wolfers en andere topstukken uit de art nouveau en art deco zorgen voor een totaalbeleving alsof je zo in de originele winkel uit 1912 binnenwandelt.
Autriquehuis: Horta’s zoektocht naar een nieuwe stijl
Victor Horta’s Autriquehuis vormt een belangrijke schakel in zijn zoektocht naar een nieuwe stijl. Het gebouw is de eerste markante woning van de architect en vormt een maatstaf van de art nouveau. Horta ontwierp het huis in 1893 als jonge architect. Het gebruik van industriële materialen en de gebogen lijnen geven al een knipoog naar art nouveau. Het gebouw werd op uitmuntende wijze gerestaureerd. Dankzij de originele enscenering van François Schuiten en Benoît Peeters leer je als bezoeker het belang van oude Brusselse huizen beter begrijpen.
Cauchiehuis: bewonder de meest indrukwekkende sgraffito
Het Cauchiehuis, woonhuis van kunstenaarsduo Paul Cauchie en zijn vrouw Caroline Voet, is een ware art nouveau schat. Het prachtige huis uit 1905 werd ontworpen door Cauchie zelf. De gevel van het gebouw is een kunstwerk op zich met zijn prachtige sgraffito techniek waarbij lijntekeningen gekrast worden in de gevel en vervolgens ingekleurd via de fresco-techniek. Ook de binnenzijde van het gebouw mag je niet missen. Het interieur van het huis is een visueel feest met mozaïeken, glas-in-loodramen en sgraffito-decoraties. Een rondleiding in het huis is een unieke kans om het leven en werk van Paul Cauchie en zijn vrouw te ontdekken.
Hannon Huis: Franse en Belgische art nouveau op zijn best
Op de hoek van de Brugmannlaan en de Jonctionlaan in Sint Gillis ligt het Hannon Huis. In 1902 ontwierp Jules Brunfat het huis in opdracht van het echtpaar Marie en Edouard Hannon. De famillie wilde dat Brunfat zich liet inspireren door de Horta huizen. Ondanks het feit dat Jules Brunfat niet echt verbonden was met art nouveau, is het gebouw toch heel erg symbolisch. De oriëntatie van het gebouw op een hoek is zeer specifiek. De meubels werden speciaal voor het gebouw gemaakt in Franse en Belgische art-nouveaustijl wat zorgt voor een dromerig geheel. In het trappenhuis en de ontvangstruimte prijken enorme fresco’s van Paul Baudouin als wandtapijten aan de muur. Het Hannon Huis opent na een renovatie zijn deuren vanaf 1 juni 2023. Ontdek tijdens je bezoek de leefwereld van het echtpaar Hannon en leer meer over de Belgische art nouveau dankzij de tijdelijke tentoonstelling.
Muziekinstrumentenmuseum: perfect samenspel tussen glas en ijzerwerk
In het Muziekinstrumentenmuseum ontdek je de prachtige wereld van muziekinstrumenten in een fenomenaal art-nouveaugebouw. Het gebouw, dat vroeger dienst deed als het ‘Old England’ warenhuis, werd ontworpen door de architect Paul Saintenoy. Hoewel de Kunstberg in Brussel vol staat met prachtige gebouwen, springt het muziekinstrumentenmuseum onmiddellijk in het oog tijdens je wandeling in deze niet te missen buurt. De gevel is een perfect samenspel tussen glas en indrukwekkend ijzerwerk. Bewonder binnen het prachtige smeedijzeren hek van de lift. Laat je ook verbazen door het ijzerwerk op de bovenste verdieping terwijl je geniet van een 360 graden uitzicht over Brussel in het restaurant van het museum.
Hortamuseum: voormalig huis en atelier van Victor Horta
Het Hortamuseum, gevestigd in het voormalige huis en atelier van Victor Horta, biedt een unieke kijk op de art nouveau en de ontwerpen van Victor Horta. Tijdens je bezoek aan het Hortamuseum kom je meer te weten over het leven en werk van Victor Horta en de geschiedenis van de art nouveau. Een groot deel van de interieurdecoratie bleef bewaard wat zorgt voor een harmonisch geheel van de mozaïeken, glasramen, meubilair en muurschilderingen. Een van de hoogtepunten van het museum is de centrale gietijzeren trap versierd met prachtige geometrische patronen en plantenmotieven.
De Art Nouveau Pass
Sinds juni 2021 kan je enkele art-nouveauhuizen bezoeken dankzij de Art Nouveau Pass. De pass is beschikbaar in twee formules. De eerste formule van 20 euro geeft je momenteel toegang tot drie van deze acht gebouwen: het Belgisch Stripcentrum, Hotel van Eetvelde, de juwelierswinkel Wolfers Frères (Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis), het Autriquehuis, Hannon Huis, het Cauchiehuis, het Muziekinstrumentenmuseum en het Hortamuseum. De tweede formule van 30 euro geeft je toegang tot twee gebouwen naar keuze en het indrukwekkende Solvayhuis. De Pass geeft uitzonderlijk ook toegang tot elf art-nouveautentoonstellingen. Hij biedt ook talrijke kortingen op onder meer activiteiten en boeken.
Het bezoek aan sommige gebouwen en tentoonstellingen moet op voorhand gereserveerd worden.
Meer informatie vind je via de volgende links:
Copyright foto's: © visit.brussels, Ulrike Simons
