Lodz: van textiel- tot kunststad

Home »
Lodz: van textiel- tot kunststad

Lodz: van textiel- tot kunststad

In Polen hebben ze het over Łódź, ofwel ‘de boot’. De buitenlanders spreken het uit als Lodz. De derde stad van Polen ligt centraal, heel centraal, op 130 km ten zuidwesten van Warschau. Wie op een landkaart zoekt naar het geografische middelpunt van het land, komt onvermijdelijk terecht in Lodz. Het is een stad met een industriële geschiedenis. De textielindustrie zorgde er voor een snelle groei maar moest wel plaats maken voor kunst en cultuur. De villa’s en art nouveau paleizen van de voormalige textielbaronnen bepalen nog steeds het straatbeeld en de sfeer van de stad. Lodz heeft ook een donkere geschiedenis. Bij het uitbreken van WO II was een derde van de inwoners Joods. Van de 300.000 bewoners van ‘het getto van Lodz’ overleefden er amper negenhonderd de bezetting van de Nazi’s. Ook dat is Lodz, de stad met één van de grootste Joodse begraafplaatsen van Europa.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met het Pools Informatiebureau voor Toerisme.

Stadsstrand en ijsbaan

Tegenwoordig is Lodz een creatieve stad. Een stad van festivals. Een plek die kunst ademt. Centraal en op de kruising van twee hoofdwegen. Zo kom je terecht in de Piotrkowska straat. Het is de langste promenade in Polen. Het symbool van de stad is vier kilometer lang en is een aaneenschakeling van restaurants, pubs, cafés en muziekclubs. Ze worden afgewisseld met weelderige paleizen, opvallend versierde huurkazernes, voormalige fabrieken, kerken en monumenten. De Piotrkowska promenade is het hele jaar door het bruisende hart van Lodz.

Op wandelafstand is een van de grootste winkel- en amusementscomplexen van Polen: Manufaktura te vinden op het terrein van de voormalige Izrael Poznański-fabriek. De postindustriële ruimte herbergt meer dan 300 winkels, restaurants, drie musea, een bowlingbaan, een klimmuur, een 3D-bioscoop en een hotel. Het kloppende hart van Manufaktura is de markt. In de zomer een stadsstrand, in de winter een ijsbaan.

Textielpaleis

Het Museum van Lodz is een van de interessante hoogtepunten in de stad. De locatie: de voormalige residentie van Izrael Poznański, het eclectische paleis van één van de rijkste fabriekseigenaars uit de 19^de-eeuw. Het gebouw wordt ook wel het ‘Poolse Louvre’ genoemd. Hier herleeft de industriële geschiedenis van de stad en vind je de meest adembenemende interieurs van het paleis. Cultuur is in Lodz verweven met de voormalige textielindustrie.

In het grootste historische fabriekscomplex van de stad is dat niet anders. Księży Młyn, ofwel de ‘pastoorsmolen’, was eigendom van Karol Scheibler, de rijkste industrieel van Lodz. In de 19^de eeuw was dat een stad in een stad. Met fabrieksgebouwen waaronder onder andere een enorme katoenspinnerij, pakhuizen, arbeidswoningen, een school en een brandweerkazerne. Księży Młyn is tegenwoordig een magneet voor toeristen, fotografen en kunstenaars. De gebouwen leiden een tweede leven als locatie voor culturele evenementen, festivals en modeshows.

Street art hoofdstad

Kunst vind je in Lodz niet alleen in de musea. De stad staat er – letterlijk – vol van. De opvallende muurschilderingen bepalen het uitzicht van de stad, als een kunstgalerij. Niet alleen landelijk bekend en bewonderd, maar ook in het buitenland. Het bezorgt Lodz de titel van Street art hoofdstad van Polen. Veel kunstenaars en graffiti-artiesten vonden hun weg naar het centrum van Polen. Artiesten als DALeast, NUNCA, Os Gemeos, de Gentse kunstenaar ROA en Etam Crew zijn verantwoordelijk voor de 170 kunstwerken die de straten van de stad kleuren. De buitengalerij van Lodz beperkt zich niet enkel tot graffiti, maar bevat ook installaties gemaakt met metalen staven, auto-onderdelen en spiegels.

Cultuurstad

De derde stad van Polen ademt kunst en cultuur. Altijd en overal. Het gebouw van de oudste energie- en verwarmingscentrale is nu de locatie voor cultuur, wetenschap en kunst: EC1 Lodz – De Cultuurstad. Hier vind je het meest geavanceerde Planetarium van het land, het Nationale Centrum voor Film, de interactieve tentoonstelling van het Centrum voor Wetenschap en Technologie en het opkomende Centrum voor het Beeldverhaal en Interactieve Vertelling.

Avant-gardekunst is troef in het Kunstmuseum ms1 & ms2. De collectie richt zich voornamelijk op werken uit de 19^de en 20^ste eeuw. De werken van Władysław Strzemiński, Katarzyna Kobro en Henryk Stażewski vormen de belangrijke basis van de museumcollectie.

Cinefielen kunnen hun hart ophalen in het Filmmuseum van Lodz. Het unieke en enige museum in zijn soort in Polen, gevestigd in het voormalige paleis van de industrieel, zakenman en textielmagnaat Karl Scheibler. De collectie: camcorders, camera's, filmsetontwerpen, projectoren en memorabilia van de makers van Poolse cinema.

Joodse begraafplaats

De Nieuwe Joodse Begraafplaats aan de Brackastraat, in 1892 geopend, was met ongeveer 44 hectare land, ooit de grootste Joodse begraafplaats in Polen. Het land werd destijds geschonken aan de stad door de ‘textielkoning’ Izrael Poznański. Het monumentale mausoleum op de necropolis is gewijd aan de nagedachtenis van de schenker. Sinds 2015 is de begraafplaats opgenomen in de lijst van historische monumenten.

Tijdens WO II werd in het Duits-bezette Polen het getto van Lodz ingericht als verzamelpunt voor Joden en Roma-zigeuners. De stadswijk kreeg al snel een bijkomende functie. Het werd een belangrijk industrieel centrum om het Duitse leger te voorzien van alle benodigdheden. Het getto bleef in stand tot augustus 1944. Vooral door de opmerkelijke productiviteit. De resterende bevolking werd toen afgevoerd naar Auschwitz en het vernietigingskamp Chełmno. Toen het Sovjetleger op 19 januari 1945 de stad bevrijdde, werden ze verwelkomd door amper 900 overlevenden.

Creativiteit troef!

OFF Piotrkowska brengt vertegenwoordigers van creatieve industrieën samen. Hier vind je modeontwerpers, ontwerpers en architecten, muziekclubs, restaurants, expositieruimtes, repetitieruimtes, showrooms, conceptstores en caféclubs. 138/40 Piotrkowska is de locatie van de meest trendy plek op de culturele kaart van Lodz. Het voormalige complex van de ijzergieterijen van Józef John is meer dan 8000 vierkante meter aan historische postfabrieksruimte. Op hetzelfde terrein wordt ook gewerkt aan het herstel van die glorie. Het concept van Project 217 Piotrkowska: mogelijkheden en ruimte geven aan getalenteerde mensen die willen groeien en actief zijn in de creatieve industrie. 217 Piotrkowska is een complex team van huurders uit de gastronomie, cultuur, entertainment en kunst. De bijkomende opdracht: het opzetten van een aanbod aan tentoonstellingen, workshops, concerten en festivals. Ontdek hier zeker het regelmatig georganiseerde Street Food Festival.

Stad in beweging

Lodz is een jonge, dynamische en levende stad. Een stad in beweging. Zo staan voor 2021 nieuwe attracties gepland. De grootste hiervan is het exotische Orientarium in de Lodz ZOO. Met de fauna en flora van Zuidoost-Azië. Het verder uitwerken van het Lodz Stadscultuur Park, het openluchtmuseum met houten architectuur, is een van de prioriteiten. En last but not least, opent het familiepark Mandoria deze lente zijn deuren. Zo heeft de stad in het hartje van het land alle troeven in handen om zich te profileren als de ultieme Poolse vakantiebestemming. Met een perfecte combinatie van een rijk industrieel patrimonium en een schat aan kunst en cultuur.