- Home »
Droomlocaties van Caspar David Friedrich in Rügen, Greifswald en Stralsund
Droomlocaties van Caspar David Friedrich in Rügen, Greifswald en Stralsund
De romantische schilder Caspar David Friedrich was verliefd op zijn geboortestreek in het Noord-Duitse Mecklenburg-Vorpommern. Vooral het eiland Rügen in de Baltische Zee inspireerde hem. In 2024 is het 250 jaar geleden dat hij in Greifswald werd geboren. Dat wordt overal in Duitsland gevierd met exposities en evenementen. Het vormt het ideale moment om zijn droomlocaties te ontdekken, samen met zijn werken.
In Greifswald wacht ons een unieke belevenis. In de jachthaven stappen we op het oude gerestaureerde zeilschip Vorpommern. Dat is een 21 meter lang schip met een oppervlakte van 150 vierkante meter. Zowel vooraan als achteraan bevinden zich twee enorme zeilen. Het schip wordt uitgebaat door een groep vrijwilligers van de stad en toeristen kunnen er een plekje boeken om vanuit de haven de Baltische Zee op te zeilen. Onze gids vertelt: “We zijn heel blij dat jullie met ons meevaren. Het is het enige inkomen en met dat geld dekken we alle kosten zoals onderhoud van het schip”. Vier dagen per week kan je met het traditionele schip mee de Baltische Zee opvaren: dinsdag, donderdag, vrijdag en zaterdag. Wie graag een souvenirtje meeneemt, kan er onder andere schilderijen die de kapitein heeft geschilderd kopen.
De 150 pk motor van het schip slaat aan en we vertrekken uit de haven omstuwd door kano’s en kleinere motorbootjes, net zoals een walvis wordt omstuwd door een grotere hoeveelheid kleine visjes. Vanuit Delta bereiken we na zo’n 30 minuten de Baltische Zee en daar worden de zeilen gehesen en de motor afgelegd. Er daalt een enorme rust over boot en bemanning als we aan lichte snelheid over de zee cruisen. Aan de overzijde van de inham duikt ook een prachtige regenboog op, die met het verder varen langzaam uitvaagt.
De ontspannende boottocht en de frisse zeebries zorgen ervoor dat we trek krijgen. We schuiven aan tafel in restaurant Brasserie Herrmann in het hart van Greifswald voor een onvergetelijke gastronomische ervaring.
Stadsgezichten als motief
De charmante Hanzestad Greifswald werd ongetwijfeld op de kaart gezet door één van de meest bekende kunstenaars van de Duitse romantiek, Caspar David Friedrich. Het geboortehuis van de kunstenaar bevindt zich in het centrum van de stad en werd omgetoverd tot het Caspar David Friedrich Museum.
Caspar werd in 1774 geboren in Greifswald en bracht de grootste tijd van zijn jeugd hier door. Nadien vertrok hij naar Kopenhagen voor zijn studies, om dan uiteindelijk in Dresden lid te worden van de Academie van Dresden. Caspar vestigt zich hier definitief en verdient geld met het schilderen van stadsgezichten. Het was Greifswald dat hem in 1811 voor het eerst inspireerde om stadsgezichten als motief voor zijn schilderijen te kiezen. Zo schilderde hij de Greifswalder markt, het markplein in het midden van de stad, vanuit een vogelperspectief, zodat je een goed beeld hebt vanuit de hoogte. Vandaag zie je alle elementen van dat schilderij nog terug – bijna 250 jaar later – wat een enorme overtuigingskracht toevoegt aan het schilderij.
Typisch voor Caspar David Friedrich is dat hij de realiteit onbelangrijk vindt en dat hij vanuit een bepaalde weergave van die realiteit zaken gaat combineren en zelf gaat toevoegen of veranderen volgens zijn eigen gevoel en inzichten. Een goed voorbeeld daarvan is ‘Greifswalden auf Rügen’ waar hij de krijtrotsen van Rügen portretteert. Opmerkelijk is dat dit iconische schilderij voor het eerst in Mecklenburg-Vorpommern te zien zal zijn. Ter gelegenheid van Caspar’s geboorte 250 jaar geleden wordt in het Pommerse Staatsmuseum in Greifswald een tentoonstelling georganiseerd met topwerken van deze romantische kunstenaar.
Bewogen door ruïnes van Eldena
Naast de natuur van de krijtrotsen en van zijn geboorteomgeving, was Friedrich ook enorm bewogen door de ruïnes van de monikkenabdij Eldena, die zich net buiten het stadje Greifswald bevinden. De baksteengotische abdij is een belangrijk monument uit de romantiek en vormde vaak het decor voor Friedrich’s schilderijen. Meer dan 800 jaar geleden vestigden de cisterciënzermonikken zich hier. Onze gids vertelt: “Het oostelijke gedeelte werd eerst gebouwd omdat in het Oosten Jeruzalem en Bethlehem liggen. Pas later kwam het westelijke en zuidelijke gedeelte.” Later werd de abdij en de 40.000 hectare grond aan de universiteit geschonken.
Vandaag zijn die ruïnes er nog steeds in een staat die zeer vergelijkbaar is met hoe Friedrich ze gezien heeft. Deze site wordt ook regelmatig gebruikt voor concerten, optredens en culturele events wat een extra waarde toevoegt. Friedrich schilderde tientallen werken waar de ruïnes van Eldena de hoofdfiguur in spelen.
Störtebekers proeven in Wieck
Het kleine vissersdorpje Wieck ligt aan de rivier de Ryck die uitmondt in de Greifswalder Bodden. Het dorpsbeeld wordt geschetst door de Wiecker-ophaalbrug, vissersbootjes dobberend in de haven, jachten en riviercruischepen die aanmeren bij de noordpier en een boulevard versierd met houten sculpturen van internationale en lokale kunstenaars.
In Wieck wandelen we langs de kust van de Baltische Zee en zo het kleine dorpje in met de typische lage vissershuisjes die vandaag de dag goed zijn bewaard gebleven en gebruikt worden als zomer- of vakantiehuisjes. Van daaruit stappen we door naar de jachthaven om de plaatselijke specialiteit te proeven: gerookte haring in een broodje sandwich. Na zo’n wandeling smaakt het dubbel zo goed en met een plaatselijke pint Störtebeker wordt het nog eens zo lekker.
In het gelijknamige restaurant Störtebeker Braugasthaus kan je niet alleen het uitgebreide assortiment Störtebeker bieren proeven maar ook genieten van gerechten, bereid met seizoensgebonden en regionale ingrediënten.
Tweede mooiste marktplein ter wereld
De waardering voor het erfgoed in Noord-Duitsland is groot want zowel het Rügen Nationaal Park als het historisch centrum van Stralsund maken deel uit van het UNESCO Werelderfgoed. We wandelen rond in Stralsund en onze gids merkt op: “Het martkplein werd verkozen als tweede mooiste marktplein ter wereld”.
Niet ver van het centrum van Stralsund, liggen restaurants Braugasthaus Doldenmädel en Fischermänns. Beiden hebben een groot zonneterras dat een magnifiek uitzicht op de haven van Stralsund biedt. Braugasthaus Döldenmadel serveert een grote diversiteit aan bieren en originele recepten terwijl Fischermänns een meer verfijndere culinaire ervaring belooft. Restaurant Speicher 8 is een oud torenpakhuis dat werd omgetoverd tot een gastvrij restaurant.
Aan het havenfront van Stralsund vind je ook het Ozeaneum, een prachtig museum dat het verhaal verteld over het leven in de verschillende wereldoceanen aan de hand van tentoonstellingen en grote aquaria.
Befaamde witte krijtrotsen
Bij aankomst in het Rügen Nationaal Park worden we verwelkomd door Stefanie van de plaatselijke toerismedienst. Zij is helemaal in de kledij en in de huid van de vrouw van Caspar David Friedrich gekropen en is nu Caroline geworden. “We ontmoetten elkaar in Dresden. ’s Avonds gingen we vaak wandelen in het Rügen Nationaal Park. Op een avond vroeg hij: Line, wil je met me trouwen? Ik zei volmonding ja en we trouwden op 21 januari 1818. Friederich was 44 jaar en ik amper 25.” Friedrich trouwde met Caroline op 44-jarige leeftijd omdat hij toen pas de nodige geldelijke middelen had om een gezin te onderhouden. Dat was te danken aan zijn aanstelling aan de Dresdner Academie.
De gids, uitgedost in haar rode jurk, zit nog steeds in haar rol als vrouw van Caspar en vertelt verder: “Een jaar later wouden we graag een gezin stichten en onze eerste dochter, Emma werd geboren. Veel mensen vonden Friedrich een vreemde kerel en verstonden niet waarom ik met hem ben getrouwd. Het is waar; hij is speciaal en een beetje vreemd, maar hij is ook een fantastsiche man.” Later kregen ze nog een dochter en één zoon.
Het Rügen Nationaal Park met de befaamde witte krijtrotsen is waarschijnlijk de meest geliefde droomlocatie van Caspar op het eiland Rügen. Hij ging daar heel vaak uitwaaien en wandelen want hij genoot ervan om tijd alleen in de natuur door te brengen.
Het Rügen Nationaal Park is met een oppervlakte van 3070 hectare het kleinste Nationale Park in Duitsland. Het mag dan wel het kleinste zijn, maar het is ook het meeste bezochte en trekt jaarlijks zo’n 1 miljoen toeristen. Veel mensen zakken af naar het park om een beeld te krijgen waar Friedrich zoveel tijd doorbracht. Sinds 2011 maakt het Rügen Nationaal Park deel uit van het UNESCO Werelderfgoed.
We volgen het pad dat Friedrich nam vanuit het bezoekerscentrum via de hangbrug, langs de krijtrotsen, tientallen meters boven de Baltische Zee. Het is een inspannende wandeling maar alle inspanningen worden beloond met prachtige vergezichten en de beukenwouden waar we doorwandelen en de krijtrotsen die onder ons verschijnen. Een schitterend wit kleurenpalet.
Traditionele havensfeer in Sassnitz
De oude stad Sassnitz met zijn mooie huisjes en prachtige villa's is uniek in zijn karakter op het eiland Rügen. In het verleden bood de haven van Sassnitz onderdak aan wel 180 vissersschepen die van hieruit naar de Oostzee, de Noordzee en de Atlantische Oceaan voeren. De traditionele havensfeer is nog steeds voelbaar en authentiek.
Hotels
Aan de rand van de stad Greifswald op het platteland ligt het Acedo Hotel & Spa Levenhagen. Gasten genieten hier van een warm en ontspannen verblijf dankzij de spa – en fitnessmogelijkheden, comfortabele kamers met uitzicht op de natuur en de liefdevol bereide gerechten die dagelijks in de bistro van het hotel worden klaar gemaakt.
Midden in het hart van de Hanzestad Stralsund aan de Neuer Markt vind je het maakt Hotel. Dankzij zijn toplocatie is het de ideale uitvalsbasis voor een maritieme stedentrip. Het hotel bestaat uit 105 modern uitgeruste kamers én appartementen in een stijlvol design.
