- Home »
Op de fiets door het onontdekte en overweldigende Oost-Polen
Op de fiets door het onontdekte en overweldigende Oost-Polen
De enorme vliegtuigmotoren maken een hels lawaai en beginnen steeds luider te grommen, wat ons vertrek inluidt. Zo’n anderhalf uur later weerklinkt de stem van de kapitein door de cabine die de stewardessen attent maakt dat we de landing inzetten. De witte zwevende mystieke wolken maken plaats voor een uitzicht over het magnifieke Polen; de imposante Vistula rivier die zich al kronkelend een weg baant door een soort lapjesdeken met verschillende schakerende velden die elkaar afwisselen van licht- en donkergroen tot bruin.
De wielen raken de landingsbaan en de passagiers applaudisseren. De warmte komt ons tegemoet wanneer we voet zetten uit het vliegtuig. Het is een aangename 23 graden en de zon raakt teder ons gezicht.
Iedereen kent wel de beroemde steden in Polen zoals Krakau en Warschau, maar ook de oostelijk gelegen regio’s hebben heel wat verborgen parels. Wij trekken erop uit met de fiets doorheen het onontdekte Oost-Polen langs Lubelskie, Swietokrzyskie en Podkarpackie. Onbekend is onbemind.
Op de luchthaven van Lublin staan reisbegeleiders Jan en Tomasz ons op te wachten met een bordje ‘Belgian Press’. Het is meteen een warm welkom en een gevoel van thuiskomen. We gaan aan boord van een grijs minibusje en de warme buitenlucht maakt plaats voor de verfrissende airco.
Het leven van toen
Eerste halte: het Lublin Village Museum, een prachtig openluchtmuseum die een beeld schetst van hoe het oude leven in dorpen vroeger was. Over een oppervlakte van 25 hectaren staan verschillende kleine, armoedige huisjes en hutten met daken van stro maar ook café’tjes, kapperszaken en villa’s vespreid. Onze gids vertelt: “Vroeger hing men fotokaders van heiligen gekanteld tegen de muur. Zo ontstond er een soort van opbergruimte achter de kaders. Daar bewaarden ze dan hun kostbare zaken zoals geld omdat men ervan overtuigd was dat dieven niet van heiligen zouden durven stelen”.
In een klein, armoedig huisje waarin een man en vrouw met vier kinderen woonden, laten we verbijsterend onze ogen glijden langs het armzalige interieur: een kleine oppervlakte met één eenpersoonsbed, een kleine salontafel met zes stoelen rond en een vuur waarop men het eten bereidde. “Waar sliepen deze mensen?” is de vraag die meteen bij ons opkomt. Het is alsof onze gids onze gedachten leest en zegt: “De man en vrouw sliepen in het bed terwijl de kinderen achter het kookvuur sliepen. Het is een plek van nog geen halve meter breed.”.
Levendig Lublin
De hoofdstad van de regio Lubelskie is het prachtige Lublin, een stad vol geschiedenis, inspirerende architectuur en legendes. Het stadsbeeld wordt geschetst door een imposant 14e eeuws oud kasteel. Het is een belangrijke getuige dat ook hier Wereldoorlog II serieuze littekens heeft nagelaten. Vandaag de dag dient het als het Lublin Museum maar vroeger werd het kasteel gebruikt als gevangenis van de Nazi’s.
Kleurrijke, renaissance- en classicistische herenhuizen, romantische cafés en traditionele boetiekjes rijzen op in de Oude Binnenstad. Slenterend over de met kasseien beklede straatjes komen we aan bij het grootste plein van de stad, het Litewski Plein. Een vreemd rond grijs ding trekt onze aandacht. Een jongetje van een jaar of 5 steekt zijn middenvinger op terwijl drie mannen op het scherm staan terug te zwaaien. “Het is een soort cameraportaal dat Lublin en Vilnius met elkaar verbindt. Het jongetje steekt dus eigenlijk zijn middenvinger op naar mensen in Vilnius”, vertelt onze gids Martin.
De namiddag verstrijkt en de heldere hemel maakt plaats voor een verduisterende gloed die langzaam valt over de Oude Binnenstad. Op één van de rustieke pleintjes ligt het Perliczka restaurant waar we uitgenodigd worden om te proeven van de lokale specialiteiten. In een snel tempo verschijnen er allerlei kleine tapasgerechten op tafel; van dumplings tot vegetarische worst en rode bietensoep. Stuk voor stuk heerlijke gerechten die onze smaakpapillen strelen.
Nazinderend van de vele lokale gerechtjes met een glas rode wijn in de hand, zijn we verbaasd wanneer de ober onze keuze voor het hoofdgerecht vraagt: “Vis of vlees?”. We zitten overvol. “Als je niet zo’n grote honger hebt, is het beter om de vis te nemen. Die portie is kleiner”, opteert de ober. Als er één iets is, dat we zeker nog meer zullen ervaren tijdens onze reis, is de Poolse gastvrijheid. “In Polen zal je nooit met honger naar huis gaan”, lacht Martin.
Zwarte Dame
De Vistula rivier is met een lengte van 1047 kilometer de grootste rivier van Polen en vormt het decor voor onze fietstocht vandaag. Het is er heerlijk fietsen en met een ferry sta je gemakkelijk op 5 minuten aan de overkant. Vanop de oever van de Vistula zien we in de verte al het kasteel in Janoviec oprijzen. Het is een prachtig schilderachtige ruïne gelegen op een heuvel, wat zorgt voor een adembenemend uitzicht over de streek.
Blijkbaar zou je hier op klaarlichte dag een mysterieus mooi meisje in een zwarte baljurk door het kasteel kunnen zien zweven. “Dat is de Zwarte Dame of Czarna Dama”, vertelt onze gids. “De legende gaat over de dochter van de eigenaar van het kasteel, Helena. Ze werd verliefd op een visser en wou met hem trouwen, maar dat werd ten zeerste afgekeurd door haar vader. Verscheurd van verdriet doordat ze niet kon trouwen met de man van wie ze hield, pleegde ze zelfmoord door uit het raam van haar kamer naar beneden te springen.”
Iets verderop aan de voet van het kasteel vind je het restaurant Czarna Dama, vernoemd naar de legende. Hier kan je terecht voor een heerlijke lunch of diner. Wij kiezen voor een regionale specialiteit: lamsstoofpotje.
Met een goed gevulde maag, zetten we onze fietstocht verder naar Kazimierz Dolny. Hier heerst een perfecte harmonie van landschap, natuur en prachtige architectuur. Het stadje vormt de thuisbasis voor een van de populairste trekpleisters: ‘Three Crosses Hill’. De Heuvel van de Drie Kruisen is een herdenkingsplaats voor alle doden die zijn gevallen door de plagen en epidemieën die in de 18e eeuw door de stad trokken. Na een stevige klimming bergop, geniet je hier van een adembenemend uitzicht over de Vistula rivier die door dorpen, bossen en glooiende heuvels kronkelt.
Green Velo
Kielce, iets centraler gelegen en tevens ook de hoofdstad van de regio Swietokrzyskie, vormt het uitgangspunt om een stukje van de Green Velo te verkennen. De Green Velo fietsroute bedraagt zo’n 2000 kilometer en voert door de meest groene gebieden van Oost-Polen. Langs de gehele route staan oranje metalen markeringsplaatjes en om de 10 à 15 kilometer is er een fietsservicepunt.
De wind raast door onze haren, een streepje zon weet af en toe door de bladeren van de bomen ons gezicht te raken en de lampjes van onze elektrische fietsen lichten paars op, wat wil zeggen dat onze elektrische fietsmotor bijna op vol vermogen draait. We fietsen van Kielce door het heuvellandschap naar Sandomierz, één van de mooiste steden van Polen. Door zijn ligging op zeven heuvels met uitzicht op de rivier Vistula wordt de stad ook wel het ‘Klein Rome’ genoemd. Via de Opatoswka-poort kom je binnen in het centrum van Sandomierz. Het is de enige overgebleven toegangspoort en is meer dan 650 jaar oud. Na een beklimming van 130 treden naar de top geniet je van een magnifiek uitzicht dat de hele stad beslaat.
De tijd lijkt er te hebben stil gestaan; middeleeuwse barokke huizen en gebouwen sieren het straatbeeld. Een oud vrouwtje verkoopt grote rieten manden rijkelijk gevuld met aardbeien op de treden van een oud gebouw. De aardbeien smaken heerlijk zeemzoet en vormen een groot contrast met de waterachtige aardbeien die we in België eten. Het kleine dorpsplein wordt gedomineerd door een prachtig historisch stadhuis met een klokkentoren. Omringd door historische gekleurde herenhuizen en café’tjes, wordt het plein gevuld met mensen die op de vele bankjes en terrasjes gezellig zitten te praten, spelende kinderen die de duiven brood toegooien en oude elektrische wagentjes die toeristen meenemen op een tour doorheen het middeleeuwse stadje.
Winnica Sandomierz
Als je in Sandomierz bent is het zeker de moeite waard om een van de wijngaarden in de Vistula-vallei te bezoeken. Zo kan je via de 60 kilometer lange Sandomierz Wijn Route langsgaan bij verschillende wijngaarden en wijnhuizen. Wij houden halt bij ‘Winnica Sandomierska’, een wijngaard op zo’n 8 kilometer van Sandomierz. De eigenaar van het wijndomein, Marcelli, staat ons al op te wachten met twee heerlijke witte wijnen ter degustatie. De eerste is een Chardonnay, een welgekende wijn onder ons. De tweede, een Solaris, zorgt voor een frisse, fruitige en lichtzoete smaak met een toets van milde zuren in onze mond. Marcelli maakt ons wegwijs op zijn wijndomein: “Dankzij het zeer vruchtbare en warme plateau van Sandomierz, is het hier zeer gunstig om wijnen te produceren”.
Workshops in Bieszczady
De Green Velo fietsroute voert doorheen 5 regio’s of provincies in Oost-Polen: Lubelskie, Podlaskie, Swietokrzyskie, Warminsko-Mazurskie en Podkarpackie. We zetten de laatste etappe van onze reis door Oost-Polen verder naar Podkarpackie. Gelegen aan de voet van de Karpaten is Podkarpackie een bergachtige provincie in de zuidoostelijke hoek van Polen.
De Bieszczady School of Craft is gevestigd in een voormalige school in het Bieszcady-gebergte en laat je op een ludieke en interactieve manier kennis maken met de verdwijnende beroepen. Het bezoek begint met een presentatie in een klaslokaal op zolder waarbij de holografische figuren van een meisje en haar grootvader vertellen over de oude school, de uitstervende beroepen en het Bieszcady-gebergte uit de tijd dat katholieken, Grieks-katholieken en joden in deze gebieden in harmonie leefden. Nadien ga je tijdens de workshops zelf aan de slag: je gaat aan het pottenbakken, schrijft je eigen groeten volgens de vooroorlogse kaligrafie en je bakt traditionele proziaki in een een dorpsoven.
Langste zipline in Polen
In het Bieszczad Ski Centrum kunnen de avonturiers en sportliefhebbers onder ons hun hart ophalen. Hier kan je komen skiën maar ook een ‘duik’ nemen van de langste zipline in Polen! De zipline bevindt zich op een hoogte van maar liefst 620 meter boven zeeniveau en is 1350 meter lang.
We nemen plaats in een van de blauwe stoeltjes van de skilift om naar de top van de berg te gaan. Het weer slaat om en zware donkere wolken verschijnen aan de hemel. Door de walkietalkie is de stem van een vrouw te horen: “Storm op komst”. Angst besluipt ons. Als we willen van de zipline gaan, moeten we snel zijn. We overwinnen onze angsten en laten ons gespen aan de kabelbaan. Een kleine gil slaakt uit onze keel wanneer we worden gelanceerd richting de overkant. De woorden van de gids razen door onze gedachten: “Het zijn enkel de eerste drie seconden die eng zijn, daarna is er niets aan”. We moeten haar gelijk geven. Onze angst maakt plaats voor een warm gevoel – ondanks de koude, vochtige buitenlucht die er hangt door de dreigende storm. En we genieten van de omliggende groene vergezichten.
Luxe in het Arlamow Hotel
Onze ogen vallen bijna toe. De vermoeidheid is alom. Tijd om uit te rusten in het prachtig luxueuze viersterrenhotel Arlamow. Gelegen op de top van een heuvel in het prachtige groene berglandschap, geniet je hier van een onvergetelijk verblijf. Het hotel is uitgerust met een breed scala aan vrijetijdsactiviteiten waaronder een spa- en wellnesscentrum, een golfbaan en skicomplex. Daarnaast beschikt het hotel over drie restaurants – elk in een unieke setting – waar zowel Poolse als internationale gerechten worden geserveerd.
Na een lange fietsdag, kunnen we wel gebruik maken van een ontspannende activiteit. We zijn het eens: badpak, slippers en badjas aan en richting het spacenter. Het is de ideale manier om onze dag af te sluiten: uitkijkend op het omliggende groene berglandschap in een heerlijk warme jacuzzi. De vogels fluiten hun vrolijkste noten, de bubbels banen op een zalig tempo hun baan naar boven en de sluierende wolken zorgen voor een mystieke sfeer.
Kasteel van Lancut
Het Kasteel van Łańcut is een van de mooiste aristocratische residenties in Polen, beroemd om zijn uitstekende interieurs die de mode weerspiegelen van de 17e tot de 20e eeuw. Alle details zoals schilderijen, meubels, muziekinstrumenten, porselein, textiel enzovoort bevinden zich nog altijd op dezelfde plaats als vroeger. Daarnaast heeft het kasteel een buitengewoon interessante collectie paardenkoetsen verzameld in het koetshuis en in de stallen. Het vormt een van de grootste collecties van dit type ter wereld. Het paleiscomplex wordt omgeven door een groot park in Engelse stijl vol met paviljoens en boerderijgebouwen.
Poolse gastvrijheid
De regio van Pokarpackie ligt aan de grens met Oekraïne en dat wordt je naarmate we dichter bij de luchthaven van Rzseszow komen, goed gewaar. De luchthaven is momenteel een van de sterkst beveiligde ter wereld. Aan weerszijden van de enige landingsbaan staan Patriot-lanceersystemen om meterslange raketten de lucht in te schieten terwijl legertrucks en humvees over het gras rijden.
Vooraleer we terugkeren naar België, worden we eerst nogmaals getrakteerd op de Poolse gastvrijheid in hotel Blue Diamond, zo’n 3 kilometer verwijderd van de luchthaven. Het viersterrenhotel huisvest een eigen restaurant waar culinaire gerechten een lust zijn voor het oog. Op de servetten prijkt een menukaartje met in het groot de Belgische vlag afgebeeld. Het voorgerecht zijn asperges met een gepocheerd ei en eend, gevolgd door een gerookte aardappelsoep met gegrilde courgette. Het hoofgerecht is een stoofpotje van everzwijn en om af te sluiten is er een heerlijk ijsdessert. Opnieuw lachen we: “In Polen zal je nooit met honger naar huis gaan”.
