Bali is het eiland waar tradities en rituelen centraal staan
Bali trekt al eeuwenlang toeristen van over de hele wereld. De eeuwenoude cultuur, het adembenemend landschap en de exotische natuur zorgt voor nieuwsgierige bezoekers. Met hun eigen ogen willen ze zien of alles wat ze erover gehoord hebben klopt. Een paar dagen na aankomst merken ze al dat Bali hen nog veel meer te bieden heeft. In deze bijzondere uithoek van de wereld wonen vriendelijke, gastvrije en glimlachende mensen. De bijzondere sfeer van spiritualiteit voel je meteen. Bovendien zijn ze hartelijk en oprecht, want Balinezen houden van toeristen en toeristen houden van Balinezen. Je voelt je welkom dankzij hun glimlach.
De meeste reizigers beseffen bij vertrek dat dit niet hun laatste bezoek is en dat ze meer geheimen van dit fascinerende land in de toekomst willen ontdekken. Ik ben hiervan het beste voorbeeld. Bali beviel mij op het eerste gezicht…
“Bali is niet Indonesië” – ik hoorde deze zin vaak voor mijn vertrek. Een compleet andere cultuur, religie, massa's toeristen en een internationale keuken. Sommigen verlaten Bali halsoverkop en verliefd, anderen met een dubbel gevoel van teleurstelling. Waar komen zulke extreme meningen vandaan?
Het Eiland van de Goden
Bali is ongetwijfeld een eiland vol contrasten. Het ligt tussen Java en Lombok en wordt ook wel het Eiland der Goden genoemd. Het behoort tot de archipel van de Kleine Soenda-eilanden. Door migraties uit India heeft zich hier een geheel andere, unieke vorm van het hindoeïsme ontwikkeld. Deze religie bestaat al meer dan 2000 jaar op Bali. Het nam een originele vorm aan en nam veel elementen van het hindoeïsme, animisme en voorouderverering over. Je zal niet bij elke stap beelden van Shiva en Ganesha tegenkomen, zoals in India het geval is. In plaats daarvan zie je vrouwen midden op de weg offers brengen aan goden en demonen, met manden vol bloemen, wierook en geschenken zoals fruit, snoep of koekjes.
Ik vroeg Ayu hoeveel van deze Canang Sari's, dagelijkse offers, ze aanbiedt. “Meestal vijfendertig,” zei ze. “Dat zijn er niet zo veel, want we hebben een kleine familietempel. Mocht de tempel groter zijn, zou ik er veel meer nodig hebben," voegde ze er snel aan toe.
Bali is een ongelooflijk mysterieuze plek. Bij elke stap zie je dat religie hier leeft. Het is onmogelijk om over het eiland te reizen zonder een religieus festival, tempelceremonie of herdenking van de doden te zien in huizen, langs wegen en op gebedsplaatsen. In sommige steden zijn de straten permanent versierd met kleurrijke linten en gevlochten structuren van rotan en kokospalmbladeren. Balinezen marcheren met manden vol fruit op hun hoofd en verzamelen zich bij de tempels. Dit kleurrijke schouwspel, dat gepaard gaat met interessante rituelen, zie je bij de populairste religieuze gebouwen op Bali, maar ook, heel toevallig, in de kleinere steden die ik heb mogen bezoeken.
Dit Indonesische eiland heeft veel magie. Je ziet het aan de glimlachen van de mensen, de zorgvuldig gevlochten offermanden, de dagelijkse rituelen en tradities die ze graag met bezoekers delen. De Balinezen geloven dat ieder van hen vanaf de geboorte belast is met drie schulden (Tri Rna) die zij tijdens hun leven moeten afbetalen. De eerste is Dewa Rna (levensschuld). Hiervoor moet genoegdoening worden gegeven aan de god Sang Hyang Widhi Wasa, die de mens schiep. De tweede schuld is Pitra Rna (schuld van liefde en toewijding). Voor deze schuld moeten Balinezen het goedmaken met hun voorouders. De derde – Rsi Rna (wat verworven wijsheid betekent) – wordt aan de priesters betaald. De meeste religieuze rituelen en ceremonies op Bali zijn dan ook gericht op de uitvoering van deze verplichtingen. De Balinezen hopen dat de goden en overleden familieleden hun inspanningen na hun dood zullen erkennen.
Bovendien is karma erg belangrijk voor de bewoners van het eiland. Zij geloven dat alles wat een mens aan anderen geeft, zowel het goede als het slechte, met dubbele kracht bij hem terugkomt. Dat wil zeggen dat daden invloed hebben op ons leven. Als we dus haat zaaien, kunnen we er zeker van zijn dat dit vroeg of laat vruchten zal afwerpen en dat hetgeen we hebben nagestreefd, vernietigd zal worden.
Daarnaast geloven de Balinezen in goede en slechte goden. Er zijn hier tienduizenden verschillende gebedshuizen. Hoewel dit aantal enorm lijkt voor zo'n klein eiland, beoefenen de bewoners hun religie niet alleen in hun omgeving. De sfeer van het heilige omvat veel meer, wat bij elke stap zichtbaar is.
Attracties op het eiland
Een must-see voor elke toerist die het binnenland van Bali verkent, is het stadje Ubud. De centrale straat van de stad, vol met pubs, bars en kunstgalerieën, herbergt vele prachtige tempels en paleizen die je gratis kan bezoeken. Het is de moeite waard om deel te nemen aan de avondvoorstellingen met Balinese dans en gamelanmuziek. Daar staat de stad om bekend. Je kan de Saraswati-tempel (Pura Taman Saraswati) bewonderen terwijl je bij "Cafe Lotus" zit met een heerlijke kop koffie. Het is ook zeker de moeite waard om het Museum Don Antonio Blanco te bezoeken, gelegen achter de twee bruggen, met werken van de extravagante schilder Antonio Blanco (1912 – 1999), die zichzelf naar Salvador Dalí noemde. Hoewel deze maker verre van een meester is in het surrealisme, heeft de plek zelf een interessant karakter, dat totaal verschilt van de rest van het eiland. 's Avonds zijn de bars en restaurants in de hoofdstraat van Raya Ubud (Jalan Raya Ubud) en in verschillende omliggende straten gevuld met muziek, toeristen en vrolijke jongeren.
De eerste tempel die ik bezocht tijdens mijn reis naar Bali was Pura Tanah Lot uit de 16e eeuw. Hier werd mij aangeraden om het eiland te gaan ontdekken en ik denk dat dit de juiste keuze was. De plaats van aanbidding bevond zich op een indrukwekkende rotsformatie, waarvan de bijzondere vorm was uitgehouwen door de golven van de oceaan. De naam Tanah Lot betekent "Land in de zee" in het Balinees. Bij vloed zie je de rotsen, volledig gescheiden van het land, aan alle kanten door water worden omspoeld. In de buurt ligt de beroemde grot met zeeslangen, waarvan gezegd wordt dat ze de tempel beschermen tegen indringers en boze geesten. Houd er ook rekening mee dat je jou bij de meeste religieuze gebouwen gepast moet kleden bij een bezoek. Draag kleding die de benen bedekken of bedek ze met een sarong. Deze kan je bij de ingang kopen.
Een exotische en tegelijkertijd mystieke ervaring voor Europeanen is een bezoek aan Pura Tirta Empul, ook wel bekend als de Tempel van het Heilige Water. Pelgrims van over het hele eiland komen hierheen om hun lichaam en ziel te reinigen of te genezen. In feestelijke kledij dompelen ze zich onder in een stenen vijver met fonteinen. Ze gaan één voor één naar de man toe en zeggen een gebed op. Daarna spoelen ze hun gezicht en lichaam af met water dat uit een gat stroomt. De ceremonies gaan gepaard met een geur van wierook die in de lucht hangt. De plek maakt een geweldige indruk.
Pemuteran: Paradijs zonder toeristen
De meeste toeristen die naar Bali komen, verblijven in het zuiden van het eiland. Het drukke Kuta ziet eruit als een typische badplaats vol winkels, hotels, pubs en bars. Ik koos voor het tegenovergestelde deel van het land en de ongestoorde stilte en ongerepte natuur van het noorden. In het westen van deze regio, bijna aan het einde van het eiland, vond ik het vissersdorpje Pemuteran, schilderachtig gelegen tussen de bergen en de Balizee. De nabijgelegen tempels zijn geen heilige monumenten, maar levende gemeenschappen van gelovigen en priesters die rituelen uitvoeren. Hier kan je deelnemen aan religieuze ceremonies die de dorpsgemeenschap verenigen. Dankzij het schone water, de zorg voor de natuurlijke omgeving en de samenwerking tussen de eigenaren en de lokale gemeenschap is een vakantie op deze plek buitengewoon ontspannend.
Tegallalang en Jatiluwih: pittoreske rijstterrassen
Een van mijn favoriete bezienswaardigheden op het eiland zijn de rijstterrassen (Tegallalang of Jatiluwih). Rijst is het voornaamste eten op Bali en onderdeel van de lokale cultuur. Bovendien is de teelt ervan een belangrijk onderdeel van de Indonesische economie. Indonesië is de derde grootste rijstproducent ter wereld (na China en India). Helaas is het kweken van deze plant een ingewikkelde en moeilijke taak. In Azië stoppen boeren steeds vaker met werken op het land, omdat ze zien dat het makkelijker is om inkomsten te genereren uit de toeristenindustrie. Je kunt het ze moeilijk kwalijk nemen, maar het is wel triest om te zien hoe de rijstterrassen achteruitgaan.
Ik vroeg me af hoe het kwam dat de rijstvelden in 2012 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO werden geplaatst (als cultureel landschap van de provincie Bali – het Subak-systeem als manifestatie van de Tri Hita Karana-filosofie) en of de rijst anders smaakt.
De vijf lokale rijstterrassen en de aangrenzende watertempels beslaan een oppervlakte van 19,5 duizend hectare. De rijstterrassen van Jatiluwih, die zich uitstrekken over de glooiende heuvels van de berg Batukaru (2.276 m boven zeeniveau) is een van de vele plekken ter wereld waar jaarlijks wel drie keer een oogst wordt binnengehaald. De uitgestrekte velden kronkelen in het groen en geel, afhankelijk van de rijpheid van de rijst. Dankzij de paden en routes kan je er eindeloos wandelen. De op één na mooiste rijstterrassen van Bali, die eveneens beschermd worden door UNESCO, liggen vlak bij de stad Ubud. De terrassen van Tegallalang staan bekend om hun prachtige zonsopkomsten en schommels, waar toeristen graag foto's van maken. Toen ik de rijstterrassen bezocht, besefte ik hoe spectaculair rijstvelden kunnen zijn, vooral de velden die al sinds de 9e eeuw in gebruik zijn dankzij perfect ontworpen waterbeheer.
Batur en Agung: Heilige Vulkanen en de Spirituele As van Bali
Bali heeft ook een typisch Indonesische attractie: vulkanen. De twee bekendste zijn Gunung Batur (1.717 m boven zeeniveau) en Gunung Agung (3.031 m boven zeeniveau). Beide zijn niet alleen natuurlijke toeristische trekpleisters, maar spelen ook een belangrijke rol in de lokale cultuur en religie. Batur trekt toeristen van over de hele wereld, vooral liefhebbers van trekking. De zonsopgang vanaf de top is een onvergetelijke ervaring en het uitzicht op het meer, de omliggende dorpen en de naburige vulkanen is adembenemend. De populariteit van deze plek heeft de trekking naar Batur tot een van de belangrijkste attracties op Bali gemaakt. De Agung is de hoogste bergtop van Bali en speelt een belangrijke rol in het spirituele leven van de Balinezen. Het wordt beschouwd als de zetel van de goden en het centrum van kosmisch evenwicht. Volgens de plaatselijke opvatting is Agung ontstaan uit een fragment van de berg Meru, het mythische middelpunt van het heelal. De vulkaan ligt vlak bij de beroemde tempel Pura Besakih, ook wel de 'moeder der tempels' op Bali genoemd. Deze tempel, gebouwd op de hellingen van de Agung, trekt pelgrims en toeristen en biedt een schitterend uitzicht en unieke spirituele ervaringen.
Voor de Balinezen hebben vulkanen een speciale betekenis. Zij geloven dat Agung de woonplaats van de goden is en dat de activiteiten ervan goddelijke woede of waarschuwing symboliseren. Zowel Batur als Agung zijn centrale punten in lokale rituelen en offers die de lokale bevolking brengt om de balans tussen mens, natuur en de spirituele wereld te waarborgen. De vulkanen Batur en Agung trekken jaarlijks duizenden toeristen vanwege hun unieke landschap en mystieke betekenis. Wandelen, genieten van het landschap of baden in de warmwaterbronnen aan de voet van de Batur zijn enkele van de vele attracties die Bali te bieden heeft. Als je deze plekken bezoekt, voel je de pure kracht van de natuur en ervaar je tegelijkertijd de diepe spiritualiteit van het eiland.
Balinese cultuur – Muziek en dans
Ook al is Bali een klein eiland, het heeft een zeer kleurrijke cultuur. Overal zie je kunstvormen die tot doel hebben de goden tevreden te stellen. Toen ik voor het eerst Balinese muziek hoorde, was ik overdonderd! Maar na een paar dagen er steeds opnieuw naar te hebben geluisterd, begon ik het gevoel te krijgen dat ik steeds weer naar hetzelfde liedje luisterde... Op het eiland ontwikkelde zich een unieke muziek- en dansstijl, die over de hele wereld bekend is en gamelan wordt genoemd. De stukken worden gespeeld op traditionele metallofonen, gongs, xylofoons en drums. Je kan op Bali bij elke gelegenheid naar dit soort bands luisteren: tijdens artistieke shows, dansoptredens of op verschillende gelegenheden, zoals bruiloften of verjaardagen.
Volgens de statistieken zijn er honderden dansgroepen op dit kleine eiland die meer dan 200 soorten traditionele dansen uitvoeren. De originele choreografie maakt voornamelijk gebruik van lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen en bewegingen van de vingers, polsen, voeten, nek en zelfs, interessant genoeg, de mond en de ogen. Eén van de oudste genres (de geschiedenis ervan gaat terug tot de 15e eeuw) heet Gambuh en wordt gekenmerkt door een langzaam ritme en een zekere mystiek. Het lijdt geen twijfel dat dansen onder de Balinezen tot het heilige behoort.
Omdat toeristen zo geïnteresseerd zijn in dit culturele element, worden er bijna overal shows gehouden. Dansers zijn steeds vaker te bewonderen in restaurants, hotels en zelfs winkelcentra. Om schending van religieuze varianten van de Balinese dans te voorkomen, besloten de lokale autoriteiten in 1992 om de uitvoering van bepaalde genres op plaatsen die daarvoor niet geschikt waren, volledig te verbieden.
Bali uit de tijd
Het leven op Bali verloopt in zijn eigen tempo, en dat komt niet alleen doordat de zon bijna altijd schijnt en het gebied vol zandstranden, een warme oceaan en hoge kokospalmen ligt. Ik geef toe dat het een waar paradijs op aarde is. Het is goed om te weten dat de Balinezen hun eigen traditionele kalender hebben, die uit twee systemen bestaat: de 210-daagse Pawukon (6 maanden van 35 dagen) en de maankalender Saka (12 maanden). In een willekeurig jaar bestaan er 10 afzonderlijke cycli naast elkaar. Op basis van hun onderlinge afhankelijkheden worden data van religieuze ceremonies bepaald die in tempels werden uitgevoerd.
Op Nieuwjaarsdag, Nyepi genaamd (valt in maart, soms in april), staat de tijd stil op het eiland. Dan lopen de straten leeg en zijn de winkels, banken en kantoren gesloten. Auto's zijn er niet toegestaan en niemand denkt er zelfs maar aan om op een scooter te stappen. Bovendien gebruiken de Balinezen op deze dag geen elektriciteit. De ramen in de huizen blijven bedekt en niemand gaat naar buiten. De mensen op Bali geloven dat er op dat moment demonen over het eiland vliegen. Ze proberen de mensen ervan te overtuigen dat het hele gebied verlaten is, zodat ze geen reden hebben om te stoppen.
Deze zogenaamde De Dag van de Stilte is bedoeld voor meditatie, reflectie en contemplatie. Het is een kans om de geest te zuiveren, innerlijke balans te bereiken en uw gedachten te ordenen. Het stelt je in staat om los te komen van de realiteit, je af te sluiten van de buitenwereld en zo vrede in jezelf te vinden. Bali is het hele jaar door een geweldige plek om jezelf te ontdekken. De sfeer op het eiland is bevorderlijk voor heerlijke ontspanning en de focus op uw innerlijke zelf. Het is de moeite waard om even te ontsnappen aan de dagelijkse hectiek en dit unieke stukje Indonesië te bezoeken. Dat was het doel van mijn reis naar het paradijselijke eiland en ik moet toegeven dat Bali aan al mijn verwachtingen voldeed.
Wanneer je Bali bezoekt, begrijp je meteen waarom dit eiland het paradijs op aarde wordt genoemd. Dit is een plek waar de magie van de tropen samenkomt met diepe spiritualiteit. Hierdoor ontstaat een unieke sfeer die nog lang in de harten van reizigers blijft hangen. Of je nu op zoek bent naar avontuur, ontspanning op goudgele stranden of inspiratie opdoet in cultuur en traditie, Bali heeft voor ieder wat wils. The Island of Dreams voldoet niet alleen aan de verwachtingen, maar overtreft deze vaak zelfs. Zo laat je herinneringen achter waar je met een glimlach op terugkijkt. Bali is niet zomaar een plek – het is een spirituele ervaring die voor altijd in je hart zal blijven.
