Ontdek de verrassende plekjes van Piemonte

Toekomst

We rijden een paar kilometer verder, naar de kleine dorpskern van het nabijgelegen Roccaverano, dat slechts vijfhonderd inwoners telt. Aan het centrale pleintje pronkt de vijfhonderd jaar oude Chiesa Parrocchiale met haar fraaie koepel. Rond de piazza maken ouderen een praatje. Veel dorpen in de omgeving hebben hier goed onderhouden uitkijk- en verdedigingstorens. Om een beter beeld te krijgen van Roccaverano beklimmen we de 30 meter hoge torre. Het toegangsdeurtje is zeer nauw en laag, de trappen zijn steil. Na ruim vijf minuten klauteren, goed vasthouden en bukken is de top bereikt. Het gehucht ligt er mooi bij, omringd door bergterrassen, uitgestrekte velden, compacte bossen en in de verte omlijst door de Franse Alpen.

Piemonte is geen arme omgeving, ondanks de leegloop van het platteland. Dat was tot de jaren 1980 wel anders. Voor de mechanisatie en groei van de wijnproductie leefden de boeren voornamelijk van hun geitenkaasjes en wat het land te bieden had. Vandaag vormen de lokale wijnproductie en het toerisme de toekomst voor de regio. Het kan nog enkele jaren duren vooraleer dat echt van de grond komt. De jeugd trekt naar steden als Turijn en Milaan. Vooral de ouderen leven hier en zij hebben geen opvolging. Hoewel, stadjes als Aqui Terme kennen de opkomst van jonge ondernemers die op een eigentijdse wijze streekproducten nieuw leven inblazen.

Capo Aldo

We rijden het dal in, richting het dorp Monastero (klooster) Bormida, met zijn eeuwenoude Romeinse brug. Ook de route langs Strada Diotti is prachtig (tussen Roccaverano en Denice, tweede weg links). We komen geen ziel tegen op de slingerweg langs verlaten en mooi gerestaureerde huisjes, die half ingesloten zijn door kalkachtige bergwanden en bos.

Lager in het dal zijn vooral hazelnootbomen en roodgekleurde velden van bloeiende klaprozen te vinden. Soms doemt een klein hoog bos op, van een dertigtal populieren. Ook daar zit een verhaal achter. De Piemontezers planten zo’n bos wanneer er een kind wordt geboren. Als dat kind opgroeit en zijn of haar eerste huis koopt of trouwt, schenkt de familie de opbrengst van het hout van het bos om dat feest te vieren. Populieren zijn zoals onkruid, ze groeien als kool.

De kwieke Aldo is ‘il capo’ van de bediening in de tratorria Tripoli van Piana Crixia. Hoewel dat vooral bestaat uit socializen. Hij vertelt vol trots dat de nicht van de grootmoeder van de paus – ja, even opletten hier - daarnet binnenwandelde om een gids van hem te kopen. Paus Francesco’s familieroots liggen hier, in Piana Crixia. De dorpelingen dragen hun geliefde paus, die zich zo nederig en sober opstelt, op handen.

Aqui Terme

Zo’n 20 kilometer zuidelijker ligt Aqui Terme. Het is een van de bekendste kuuroorden van Italië, vanwege de geneeskrachtige warmwaterbronnen die onder de grond stromen. Op de ronde Piazza della Bollente en omringd door mooi gerestaureerde huizen, staat een fraai wit koepeltje. Aan de voet ervan zijn er twee heetwaterfonteinen, waar per minuut zo’n 500 liter Bollente (kolkend) zwavelhoudend water uit stroomt. De sterke rotte eiergeur is al vanaf een afstandje te ruiken en de damp dwarrelt langzaam omhoog. De temperatuur van het water is namelijk rond 75 ° Celsius. Rond het pleintje keuvelen moeders met hun bambini, maar ook ouderen en jongeren komen hier samen. Het is een heerlijk plaatsje met gezellige smalle straatjes, diverse opkomende streekwinkels en hippe kledingzaken.

Verscholen achter de piazza ligt een klein open amfitheater waar openluchtconcerten en toneelstukken opgevoerd worden. Aan het plein vind je goede, betaalbare restaurantjes die uitkijken op een symmetrische portico. De kleine middenstanders komen hier terug. Jonge mensen bouwen nieuwe zaakjes op, zoals Oliveri, waar verse producten van het platteland te koop zijn. Het aangename van Aqui Terme is dat het compact en beloopbaar is, dat het een ingetogen schoonheid heeft en dat de panden er picobello bij staan. Er heerst een prettige ongedwongen sfeer.

Padrone

Naast alle culinaire specialiteiten valt er in Piemonte ook wijn te ontdekken, zoals de barbera, nebbiolo en de beroemdste koningswijn barolo. Het stikt in de omgeving van de wijnboeren, die zowel voor privégebruik als beroepsmatig de vele druivenrassen verbouwen. Voor kwaliteitswijn in het plaatsje Loazzolo moet je wat moeite doen. De afslag is nauwelijks zichtbaar en schiet gelijk de haarspeldberg op. Na tien minuten slingeren openbaart zich een vallei van wijnvelden, met stronken van wel zestig jaar oud. Dit is het territorium van Avocato Lodovico Isolabella della Croce. Zijn borgo, een voormalige boerderij, produceert kwaliteitswijn op kleine schaal. Hij is de kleinste naamgever van het DOC-predicaat en zijn landgoed is kandidaat voor de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Vinoloog Andrea Elegire loopt mee de velden in, waar hij vertelt dat alles met de hand verwerkt en geplukt wordt. Eén keer per jaar wordt er geoogst. Ze snoeien veel druiven weg die volgens hen niet aan de kwaliteitsnormen voldoen. Bestrijdingsmiddel komt er nergens aan te pas, maar volledig biologisch wijn verbouwen is niet te doen in de bergen. Het is een hels karwei, maar het kleine team werkt met passie. Terwijl we genieten van het uitzicht boven op de berg, komt de vrolijke aanvoerder aangelopen. Graaf Isolabella is een beroemde advocaat in Milaan. Nog zo’n vitale persoon, ondanks zijn 83 levensjaren. Met behulp van zijn wandelstok klimt hij vrij vlot omhoog. Hij is niet alleen een wijnliefhebber pur sang, maar ook een grote charmeur: wanneer we beneden zijn, biedt de padrone een grote roze roos aan. Hij is heel gepassioneerd, met veel gevoel voor humor en een groot charisma: “Weet je, wijn is meer dan een hobby, meer dan passie. Voordat ik sterf, wil ik graag iets moois teruggeven aan dit prachtige land waar ik zoveel van houd. Ik ben heel blij dat we dit stukje grond gevonden hebben.”