Kronkel met de fiets langs de historische kastelen van het Brugse Ommeland

Home »
Kronkel met de fiets langs de historische kastelen van het Brugse Ommeland

GRANDE reporter Tycho Pollmann schreef:

Kronkel met de fiets langs de historische kastelen van het Brugse Ommeland

Tijdens de vernieuwde Kastelenfietsroute in het Brugse Ommeland trap je dwars door een bastion van groen en geschiedenis. We verblijven er een weekend lang als kasteelbewoners, bewonderen een heldere sterrenhemel en plukken de dag en bloemen in een feeërieke landschapstuin. En dat allemaal in de kastelen van het Brugse Ommeland!

Een trip naar Brugge is als tijdreizen. We rijden langs de contouren van het historische stadscentrum en laten de lokroep van het Begijnhof, het Belfort en de Brugse kanalen links liggen. We trekken naar de verborgen wereld van het Brugse Ommeland!

Bourgondiërs

Als we echt in de tijd konden reizen, dan was een uurtje terug in het verleden al voldoende geweest. De avondspits op vrijdag: er is geen ontsnappen aan! ’t Oosthof is net wat we nodig hadden. We slaan de deuren van onze wagen dicht en worden overdonderd door de middeleeuwse schoonheid van de witte hoeve in het Merovingische kroondomein. De vers gevallen regen versterkt de aroma’s van de omliggende natuur.

We wanen ons – een uur later dan voorzien – Bourgondische ridders in de middeleeuwse setting van restaurant t’ Oosthof. De historisch omwalde witte hoeve dateert al uit het jaar 941. Onze messen glijden door de malse donkerrode chateaubriand: gastronomische middeleeuwse eenvoud! Meer heeft de Bourgondiër in ons niet nodig. ‘Hadden jullie nog een dessert gewenst?’ Op elke andere avond klinkt dat als een retorische vraag in mijn oren en zou ik zeggen: ‘Graag! Doe mij maar een panna cotta met honing uit de streek en seizoensfruit.’ Maar het verstoorde verkeer verstoorde de planning. Sterrenkijken wordt ons dessert.

Hemel op aarde

Om die reden sluiten we onze avond af in kasteel Beisbroek, ten zuidwesten van Brugge. In dat kasteel huisvest het Natuurcentrum en de Volkssterrenwacht Cozmix. We beklimmen de wenteltrap van de kasteeltoren richting de telescoop. Halverwege botsen we op vrijwilliger Louis. ‘Willen jullie de maan zien?’, vraagt hij gepassioneerd.

De mechanische dakkoepel oriënteert zich op de maan. De lucht is hemelsblauw. Ik sluit mijn linkeroog ter concentratie en mijn mond valt open van verbazing. Mijn rechteroog exploreert de gedetailleerde kraters op het maanoppervlak.

Een verdieping lager leunen we achterover in het planetarium voor een interactieve reis door ons zonnestelsel. Op een koepelvormig zilverdoek projecteert een vrijwilligster de verschillende planeten en sterren uit ons zonnestelsel. Na de voorstelling staan de echte sterren aan de Brugse hemel.

We rijden rond tien uur 's avonds de donkere oprijlaan van Hotel Fleur de Lys op en wanen ons in Bordeaux. Onze koplampen verlichten een kasteel dat wel erg hard lijkt op Château Margaux. We drukken op de bel en worden hartelijk verwelkomd door kasteelheer Marco. We verblijven dit weekend in de charmante zolderkamer van zijn kasteel.

Kastelenfietsroute

Tijdens het ontbijt geeft Marco wat uitleg over Fleur de Lys: ‘Het kasteel dateert nog maar van 1960. Nadat we het gebouw in 2008 aankochten, hebben we het kasteel in twee jaar tijd omgetoverd tot hotel.’ Het ontbijt is geen buffet, maar een koninklijk Vlaams ochtendmaal. We hebben vandaag voldoende energie nodig, want we fietsen de 55,8 kilometer lange Kastelenfietsroute door het Brugse Ommeland. Als Marco dat hoort, brengt hij een nog mandje koffiekoeken voor extra koolhydraten.

‘Er zijn genoeg wegen om aan deze route te beginnen’, zegt Lorenz van Café Vitesse terwijl hij de zadels van onze elektrische fietsen verstelt. Gedreven en elektrisch aangedreven vertrekken we naar onze startplaats in het groene Wijnendalebos in Torhout. ‘Nu moet je gewoon de wegwijzers volgen!’, roept de fietsenmaker ons nog na.

Frisse start in het oudste domein

Het eerste knooppunt van onze fietstocht bevindt zich in het Tillegembos. Het is zonde dat we net hebben ontbeten, want de prachtige kasteeltuin is een oogverblindend decor om een picknickdeken uit te gooien.

Het middeleeuwse omwalde kasteel Tillegem is niet toegankelijk, maar wel de blikvanger van het oudste provinciedomein van West-Vlaanderen: het Tillegembos. Een unieke groenvoorziening met een mix van prachtige naald- en loofbossen, een kleurrijk heidelandschap en een fraai volkstuincomplex. De reis vervolgt zich langs een prachtige lusthof naar het volgende kasteel.

Verdwalen met Albert I

Op ons stalen ros wanen we ons ridders die het imposante kasteeldomein van Loppem binnenrijden. Het enige Belgische kasteel waarvan zowel de buiten- als binnenkant nog steeds in zijn oorspronkelijke staat verkeert. We brengen een bezoek aan het interieur van het neogotische kasteel van het adellijke geslacht Van Caloen en staan perplex van de talloze verhalen.

Tijdens WO I was dit kasteel de uitvalsbasis van het Belgische leger en koning Albert I en koningin Elisabeth. Verdwaal in de indrukwekkende geschiedenis van het 19^de-eeuwse kasteel én het authentieke doolhof, aangelegd in de romantische kasteeltuin.

Geschiedenis met een toekomst

Langs het parcours worden we aangemoedigd met geblaat en geloei van het Brugse vee. Na enkele kilometers op onverharde wegen botsen we op het 19^de-eeuwse kasteel Hoogveld. De witte parel in het ongerepte groen is sinds 1982 eigendom van de VKSJ West-Vlaanderen. Vandaag is het kasteel een ontmoetings- en vormingscentrum voor jeugdgroepen en sociaal-culturele groeperingen.

Van God los in een bos

Het is geen kasteel maar een godvruchtige Torhoutse oase. Midden in het domein Groenhove vind je het Diocesaan Dienstenhuis, een voormalig vakantieoord voor West-Vlaamse kloosterorden. Vandaag wonen er nog steeds enkele zusters.

Wij kiezen ervoor om te bezinnen langs de rustgevende vijvers naast het klooster en te genieten van een watersymfonie van de fonteinen. De twee vissers hebben geen succes. We besluiten dan maar om onze tocht verder te zetten.

Pottenkijkers

De wegwijzers leiden ons richting het stadscentrum van Torhout. Voor het eerst ruilen we de natuur in voor de stenen van kasteel Ravenhof. Daar komen stenen in alle vormen en kleuren. Het omwalde kasteel Ravenhof biedt immers onderdak aan het museum Torhouts Aardewerk. In de middeleeuwse gildezalen bewonderen we als pottenkijkers nog snel het werk van Torhoutse kunstpottenbakkers, zoals Kasper, voor we weer op onze fietsen springen.

Koningskwestie

We kronkelen al snel weer tussen de akkers. Het geluid van een tractor die zijn akkers ploegt, wordt overschaduwd door krijsende meeuwen. De kust is nooit veraf! We trappen verder door het Brugse Ommeland naar het mysterieuze kasteel Wijnendale.

Het kasteel Wijnendale is niet meer toegankelijk. Toch raad ik je aan om door de tralies van de gesloten toegangspoort een glimp op te vangen en weg te mijmeren bij de rijke geschiedenis van de 11^de-eeuwse site.

Zo is kasteel Wijnendale de prelude van de koningskwestie. Leopold III liet in kasteel Wijnendale aan zijn regering weten dat hij niet naar het buitenland zou vertrekken na de Duitse inval. Na WO II deed Leopold III om die reden troonsafstand.

We krijgen honger van de tocht doorheen de geschiedenis. We lunchen in brasserie Heuvelhof, vlak naast het kasteel. We smullen er van verse Zeebrugse garnaalkroketten. Het wordt opnieuw duidelijk dat de kust nooit veraf is.

Dineren als kasteelheren

Er was eens kasteel d’Aertrycke in het Brugse Ommeland ... Om ons volgende knooppunt te omschrijven moet je wel beginnen zoals de mooiste sprookjes dat doen. Door een stenen boog fietsen we een prachtig natuurdomein op. Het wondermooie neogotische kasteel wordt weerspiegeld in de gigantische vijver van het romantische provinciedomein.

’s Avonds keren we terug naar kasteel d’Aertrycke. Dan wordt het kasteel omgetoverd tot restaurant d'Aertrycke. In een ridderzaal wanen we ons edellieden tijdens een gastronomisch all-in seizoensmenu.

Eindmeet

Wij zijn benieuwd naar onze laatste stop! De lentezon zet kasteel Tudor extra in de schijnwerpers. Je kan het interieur van het kasteel helaas niet bezoeken. Een geluk bij een ongeluk, want na 55,8 kilometer zijn we blij dat onze benen mogen rusten in het gras van de prachtige kasteeltuin.

Pluk de dag

We worden op onze laatste ochtend als kasteelbewoners alleszins wakker met een zongebruinde huid. Na een rijkelijke hoeveelheid koolhydraten vertrekken we naar de Innengaard, een bloemenpluktuin op het domein van kasteel Rooigem. Om 10 uur s’ ochtends hebben we er afgesproken met Ellen, de initiatiefnemer van dit project, en de twee katten van de kasteeleigenaars. Want wat is er beter dan een boeket bloemen? Een zelf geplukt boeket bloemen!

‘Vijf jaar geleden begon ik met het project voor een bloemenpluktuin. Ondertussen zijn we uitgegroeid tot een gemeenschap’, verklaart Ellen. Ze brengt ons een verse tas koffie en komt naast ons op een picknickbank zitten. 'De stralende zon doet anders vermoeden, maar we kregen dit jaar te maken met een koude lente. Om die reden staan er nog niet veel bloemen in bloei. Midden juni gaan we waarschijnlijk weer open’, schat Ellen. Het is duidelijk: Moeder Natuur is hier de baas. We moeten dus nog even wachten op onze verse bloemen. Geen nood! In ruil krijgen we een uitgebreide rondleiding op de Innengaard.

Sappig fruit

Een zwart-witte kat gidst ons samen met Ellen een uur lang over het indrukwekkende domein. ‘We werken volgens het principe: Community Supportive Agriculture. Dat betekent dat we het terrein onderhouden met het geld van de gemeenschap.’ In ruil mag diezelfde gemeenschap er genieten van de rust, schoonheid en uiteraard: de natuur!

Alle hoeken van het domein worden benut. Zo worden er stallen verhuurd aan kunstenaars – zoals de voormalige Gentse stadsdichter Peter Verhelst – en werd een duiventoren heringericht tot een psychologenpraktijk. We bevinden ons in het volgende project: de ommuurde tuin. Op deze plek komt een moestuin. In de zomer kan je er dan heerlijk happen in een sappige perzik.

Op het moment dat Ellen per toeval naar een ingestorte muur wijst, dartelt een van de wilde hertjes de ommuurde tuin uit. ‘Het is de bedoeling dat alles zelfvoorzienend blijft. We laten die muur ingestort en gaan die ruimte gebruiken om serres te plaatsen.’ We keren deze zomer terug voor een sappige perzik en een kleurrijke bloemenmozaïek. En dat op een steenworp van het Brugse stadscentrum!

De laatste stap

Het Brugse Ommeland staat voor fietsen, natuur, historische kastelen en wandelen. Om die reden sluiten we ons weekend af met de Ryckeveldewandelroute van 8,4 kilometer. We proeven eerst nog de smaak van Zeebrugge met een slibtong in Kasteel Ryckevelde. De wegwijzers van de wandelroute zijn verspreid over een gevarieerd stuk flora. We wandelen van zandgronden naar bosdreven. We verlaten de natuur even voor gestroomlijnde kasseistroken en komen via akkerwegen terug in het domein Ryckevelde. Wat een weekend!