Het land der heuvels: het Pajottenland

In Vlaams-Brabant bestaat er een groot aanbod van wandelroutes. GRANDE.be ging het Pajottenland te voet verkennen. We ontdekten de kastelenwandeling in Gaasbeek, een prachtig landschap langs de GR (Grote Route)-paden en de Kruisborrewandeling in Asbeek.

Wandelen rond kastelen (7 km)

We starten onze wandeldriedaagse met een mild traject van 7 km rond de kastelen in Gaasbeek. Denk daarbij aan het Kasteel van Gaasbeek en het Kasteel Groenenberg. Beide domeinen bezitten ongelooflijk grote tuinen. Bart Van Camp, terreinopzichter van het Agentschap voor Natuur en Bos, weet heel wat te vertellen over het domein en het kasteel van Gaasbeek: “Het park was een geschenk van de laatste markiezin die rond 1920 gestorven is. Zij liet het hele domein en het kasteel aan de overheid over, op voorwaarde dat het park vanaf dat moment publiek zou worden en het kasteel een museum. De markiezin was heel humanistisch voor die tijd en liet heel wat kunstenaars op bezoek komen, wat maakte dat ze ook zelf een enorme verzameling had.”

Ook over het park is hij heel positief: “Bepaalde plaatsen van het bos zijn nog nooit gekapt, sommige bomen staan er al van in de prehistorie. Dat maakt dat dit landschap heel waardevol is op vlak van natuur.” Bart heeft gelijk: het landschap is hier zo rustgevend en de bomen zijn torenhoog. Als je door het park wandelt, zal je zeker de triomfboog zien. Die is geplaatst richting Parijs, met het doel om een rechtstreekse weg te plaatsen tussen Parijs en het Kasteel van Gaasbeek. De triomfboog kwam er, de weg niet.

Momenteel is het kasteel onder restauratie, daarbij ook de siertuin. Voor die laatste doen ze momenteel aan archeologisch onderzoek: “De tuin is hier omhoog gekomen. Nadat het kasteel werd afgeschoten door de Fransen, werden zowel het kasteel als de tuin een meter omhoog terug opgebouwd.” Bart vertelt ons dat ze met het onderzoek zo correct mogelijk de tuin opnieuw willen creëren.

Wie het domein kent, weet dat er ook een grote tuin met vele soorten fruit en groenten aanwezig is. Vanaf mei kan je hier de prachtige kleuren bewonderen die de verschillende groenten, bomen, struiken en planten met zich meebrengen. En wie graag ook zelf groenten en fruit kweekt, kan hier inspiratie opdoen. De soorten peren, appels, druiven en zoveel meer staan telkens vermeld.

De landschappen rond het domein zijn nu voornamelijk velden waar vee rondloopt. Maar honderden jaren geleden werden hier de bossen gekapt om voedsel te kweken. Bart vertelt hoe het hier veranderde van landbouw naar veeteelt: “Onze grootouders aten tot wel 900 gram per dag brood, daarvoor werd op deze vruchtbaarste landbouwgrond van Europa tarwe gekweekt. Nu eten we nog zo’n 110 gram brood per dag en nog enkele varianten zoals pasta. De tarwe die hier nu gekweekt wordt, is voornamelijk voor de dieren. Dit was ooit een typisch Breugellandschap, maar dat is al lang verdwenen. Tel maar eens de koeien in een Breugelschilderij, je zal ze amper tot niet vinden.”

We wandelen verder naar Kasteel Groenenberg en passeren de beroemde Krijmerie Gaasbeek, waar we uiteraard ook gestopt zijn... We volgen de knooppunten naar het prachtige kasteel dat jammer genoeg niet te bezichtigen is, maar de gevel en de tuinen zijn ook de moeite. “Na de oorlog werd het kasteel nooit meer bewoond, en de Vlaamse Overheid kocht het hele domein. In de jaren 90 begon men dan met de restauratie van dit kasteel en sinds de eeuwwisseling kwamen hier de kantoren van het Agentschap Natuur en Bos en enkele andere diensten. Van hieruit beheren we de natuurdomeinen in de omgeving.”

Wanneer we wat meer wegwandelen van de kasteeldomeinen, bewondert Bart het landschap. Hij kent nog een leuke anekdote die hij graag met ons deelt: “100 jaar geleden kwamen Engelsen van de Wisley Gardens naar deze streek en besloten een bepaalde perensoort in hun collectie te steken. Het gaat dan om de Vlezenbeek peer. Die peer ligt aan het ontstaan van de Thomson peer. Enkele jaren geleden hadden we de mensen van Wisley Gardens opnieuw uitgenodigd en die passeerden in Vlezenbeek. Bleek dus dat zij nog de originele perenbomen hadden staan. Terwijl hier iedereen al vergeten was dat die peer bestond. Dankzij Wisley Gardens hebben we dus de peer terug naar onze streek gehaald. De Thomson peer of de Vlezenbeek peer kan je nu terug kopen in de lokale handel als oude perensoort van Vlezenbeek.”

We eindigen onze eerste dag in B&B De Windheer in de Gustaaf van der Steenstraat in Lennik, waar we een gezellige babbel hebben met de eigenaars. Ze zijn blij met hun B&B met 5 prachtige kamers, omringd door velden en met de kastelen niet ver weg. Josiane en Herman hebben duidelijk een passie voor gezelschap, paarden en hun streek.

Van Lennik naar Asse via GR-route (20 km)

Op onze tweede wandeldag gaan we voor een moeilijker traject van ongeveer 20 kilometer. We stappen van Lennik naar Asse, via de knooppunten richting de Grote Routepaden om dan terug te eindigen met de knooppunten. Een lange tocht waar we voornamelijk omringd worden door de vele velden waar in de vroege lente nog niet veel op geteeld wordt. Af en toe worden we begroet door schapen en schattige lammetjes. We wandelen via de dorpskern van Lennik naar de velden van Wambeek en Ternat. Twee keer komen we een drukke weg tegen, maar dat is niets in vergelijking met de vele mooie heuvels die het Pajottenland te bieden heeft. De verschillende wegwijzers volgen elkaar mooi op, al is het toch soms wat opletten dat je geen bordje mist. We eindigen onze staptocht in Asse. Hoewel je al snel merkt dat je je in een dorpskern begeeft, is ook hier nog veel mooie natuur te ontdekken. Net wanneer we denken enkel nog langs huizen te wandelen, slaan we rechtsaf naar een klein pad. Zonder de wegwijzers zou je zelfs niet weten dat het een pad is. Via de binnenwegen passeren we een klein parkje. We besluiten er even te stoppen en te genieten van de omgeving. Het is een plaats waarvan je droomt in het midden van de stad.

De Kruisborrewandeling (9 km)

Op onze laatste dag staat er een vernieuwde wandeling op de planning. We starten aan feestzaal en restaurant ‘De Eenhoorn’. De voormalig uitbaatster, nu op pensioen, van ‘De Eenhoorn’ laat ons weten dat je hier vroeger te paard door kon: “Nu gaat dat niet meer, maar ik vind dat eigenlijk niet slecht. Nu kan je rustig wandelen.” Vlakbij haar domein staat er een stukje bos dat ze hebben opgekocht. Ze willen namelijk niet dat het gekapt wordt.

We starten deze korte wandeling met wat spierpijn en zere voeten, maar de natuur en het weer is ons goedgezind. De Kruisborrewandeling leidt je langs verschillende kleine kappeletjes. Het is een bedevaart route langs wel negen kapelletjes, maar op deze wandeling zullen we er slechts acht zien. Wij starten en eindigen de route aan ‘De Eenhoorn’. Vandaar komen we meteen tussen de velden terecht en ook hier zie je nog de heuvels van het Pajottenland. We wandelen 9 kilometer vandaag: langs de velden, kapelletjes en een stukje van Asse. Tot rust komen doe je hier, is het niet bij één van de vele gebedsplekken, dan zeker op een bankje bij een meertje of een park. We passeren ook ‘Boekfos’ waar vroeger veel bomen stonden, voornamelijk beuken, nu is het een groen landschap met bronnen, poelen en vijvers.

De kapelletjes geven veel rust, en het toeval wil dat we ook een bedevaarder tegenkomen. Hij stopt bij elke kapel en bidt met zijn bijbel en paternoster in de hand. We willen hem vooral niet storen in zijn toevlucht naar de rust en geven hem de nodige ruimte en tijd.

Bij elke kapel krijg je een woordje uitleg over de oorsprong van de naam of een bijhorende anekdote. Zo heb je bijvoorbeeld de Kruisborrekapel die gebouwd is in 1622. Deze kapel werd gebouwd onder leiding van Pastoor Calenus ter vervanging van een oudere kapel die stond op het de plaats waar het mirakel van het Heilig Kruis plaatsvond. In 1644 werd er een nieuw dak gelegd en een torentje gebouwd. Tijdens de Franse Revolutie overleefde deze kapel omdat een boer ze kocht en liet doorgaan voor schuur. Sinds 1962 is deze kapel samen met de omgeving beschermd als cultuurhistorisch landschap.

Meer info vind je via deze link:

Toerisme Vlaams-Brabant

Onze GRANDE reporters stellen volgend(e) hotel(s) voor in deze streek