Langs het meer bereik je in het centrum de kleurrijke Place du Tilleul of Lindeplaats. Het Grand Hôtel domineert een hele flank. Hier lunchen we in het gastronomisch restaurant Le Pavillon Pétrus. We worden warm verwelkomd door de uitbater Pierre Remy en zijn moeder Fabienne Remy. Pierre heeft in 2017 de leiding van het hotel overgenomen van zijn ouders, maar Fabienne is er nog steeds actief. Ze vergezelt ons bij de heerlijke maaltijd: duivenborst, rode biet gekookt met bergamot, blauwpootjes en waterkersbouillon met gele wijn. Het restaurant staat vermeld in de Michelingids. Tot het cliënteel behoren veel Belgen. Fabienne Remy: 'Gérardmer ligt op 5 uur rijden van Brussel, het is hier ideaal om een weekend te ontstressen met mooie natuur, relax welness en lekker eten'. Het hotel herbergt ook nog het restaurant L'Assiette du Coq à l'Âne. Op het menu? Heerlijke, traditionele specialiteiten uit de regio, zoals lokaal vlees gegrild met een rotisserie. Het restaurant is een omgevormde boerderij uit 1890 en heeft daardoor een charmant karakter.
Les Chênes Blancs is de naam van de spa van het Grand Hôtel, genoemd naar de witte eiken die je in de buurt terugvindt. In de tijd van de druïden stonden deze bomen symbool voor overvloed en eeuwige jeugd. Na een heerlijke behandeling in deze spa, voelen we ons ook terug jong. Geniet van een gezichtsbehandeling of een ontspannende Hawaïaanse, Indiaanse of Californische massage. Er zijn ook twee prachtige zwembaden. In de toekomst gaat het hotel de spa trouwens nog uitbreiden.
"Fat bike" met Timothée
De bossen boven Gérardmer bieden excellente kansen voor wandelaars, champignon-plukkers en mountainbikers. We testen twee VTT’s van het Franse merk Moustache: een aerodynamisch model voor bos en weg en ook de “fat bike” met super brede banden en een rare ophanging. Die laatste rijdt als vanzelf door de zwaarste bospaden, weer of geen weer. Onze gids Timothée toont hoe het moet: 'De blik ver voorruit om je parcours te bepalen, en ondertussen laat je je fiets het werk doen in het slijk'. Al doende leert men, en zo glijden en hotsen we door het Massief van de Vogezen. Als ik verkeerdelijk over de Elzas spreek, corrigeert Timothée me meteen: 'Hier zijn we nog noordelijk van de Ligne de Crètes. Dat was 150 jaar geleden de grens met Duitsland, en nu de grens met de Elzas'.
Skiën, vliegen en dromen in La Bresse
In La Bresse laat ik de discussie over in welke regio we nu juist zijn rusten. Hier kan je je uitleven in het grootste skigebied van het noordelijk deel van Frankrijk: La Bresse-Hohneck met 21 km aan pistes vol spannende afdalingen.
Enkele kilometers verder vind je het attractiepark Bol d’Air, waar plezier voor het hele gezin voorop staat. Ga bijvoorbeeld samen op pad en speel een van de vele “Explorer Games”. Begeleid door een app op je smartphone ga je op avontuur in de bossen en los je de puzzels op. In Bois des Lutines kunnen kinderen vanaf 2 jaar oud zich uitleven op de vele glijbanen en trampolines. Maar ook de echte durvers kunnen terecht in Bol d’Air. Zo is er bijvoorbeeld een kilometer lange zipline: vlieg tussen de bomen met een snelheid van wel 110 kilometer per uur! Nog niet hoog genoeg? Bungeejump van 20 meter hoog boven de rivier de Moselotte, een spannende ervaring die je alleen of met twee kan beleven. Maar als dat nog steeds niet hoog genoeg is, kan je parapenten met een van de instructeurs. Een mooier uitzicht van de vallei zal je haast niet vinden, maar je mag natuurlijk geen hoogtevrees hebben.
Naast het avontuurlijke parcours ligt er een fantasievol domein met allerlei “onverwachte” slaapgelegenheden. Deze “Cabanes Insolites” in het hart van het bos bezorgen je een heerlijke en unieke slaap. Sommige zijn hoog tussen de bomen, andere staan op de grond. Elke cabine heeft een eigen thema, decoratie en sfeer. Zo is er bijvoorbeeld eentje ingericht als een piratenschip, compleet met touwladders en stuurwiel. De Liefdeschalet is de droom van elk koppel voor een romantische, luxueuze nacht met sauna. Wie van geschiedenis houdt, kan 70 jaar in de tijd terugreizen in La Baraque de don Suisse: een cabine gebaseerd op de kazerne die door de Zwitserse bevolking aan La Bresse werd gegeven aan het begin van de Tweede Wereldoorlog.
Ook het viersterrenhotel Les Vallées in La Bresse is een aanrader om te overnachten. Dankzij de prima keuken, vlotte service en moderne inrichting voel je je helemaal thuis in het hart van de Vogezen.
Trappeur op Ballon d'Alsace
Het hoogtepunt van de streek is Ballon d’Alsace, bekend van de col in de Tour de France: een pittige beklimming tot 1247 meter hoogte. We vatten de klim aan in het schattige Saint-Maurice-sur-Moselle: de Moezel ontspringt hier. Aan deze kant is de klim korter dan aan de andere kant, maar een kuitenbijter blijft het wel! Boven wacht onze gids Gilbert van de groepering Bureau Montagne du Ballon d'Alsace. Hij komt meteen ter zake: 'Hoog hier aan de top kruisen de regio’s Elzas, Hoge Vogezen en Franche-Comté elkaar. Bij open weer kan je Zwitserland, het Zwarte Woud, de Jura,… tot zelfs de Mont Blanc zien'. We doen een “tour de trappeur”, een wandeling rond de top, vergezeld van verrukkelijke vergezichten. Eerste halte: het standbeeld van Jeanne d’Arc, de nationale heldin die als jong meisje een beslissende rol speelde in de Honderdjarige Oorlog tussen Engeland en Frankrijk. Als ik vraag waarom het standbeeld net op deze plek staat, haalt Gilbert zijn schouders op. “In Frankrijk vind je overal beelden van Jeanne d’Arc. Er is dus geen bijzondere reden waarom er hier ook eentje staat”. Onze wandeltocht duurt ongeveer drie uur en is erg gevarieerd. We wandelen door heide, veen en weilanden waar in de zomer koeien staan. In de veengebieden merken we iets opvallends op: de bomen groeien horizontaal. Door de harde wind, de gure weersomstandigheden en de weinig vruchtbare grond, kunnen ze niet naar omhoog groeien en krijg je “platte” bomen. We volgen een bergwand en krijgen een prachtig uitzicht op de Vogezen. Diep onder ons zien we Saint-Maurice-sur-Moselle, later Franche-Comté, de Jura en de Mont Blanc. We eindigen de tour met een gezellige kaasfondue tussen de bomen. Gids Gilbert heeft de benodigdheden bij: een gasvuurtje, witte wijn van de Jura en de typische streekkaas van Franche-Comté, je raadt het al, Comté. We dompelen stukjes brood onder in de mengeling van wijn en gesmolten kaas. De rest van de wijn drinken we lekker op. Daarna maken we de langere afdaling aan de andere kant van de Ballon d'Alsace richting Belfort. Nieuwsgierig vraag ik uit welke regio Gilbert zelf afkomstig is. 'Ik ben van Franche-Comté', lacht hij. 'Franche-Comté is toch anders dan de Elzas of de Vogezen. In de Elzas zijn bijna alle namen verduitst en eindigen veel dorpen bijvoorbeeld met “heim”. In Franche-Comté is dat niet zo'.
Vogels spotten in Malsaucy
Voordat we verder gaan naar Belfort, bezoeken we het betoverende natuurdomein Malsaucy met een meer van wel 55 hectare groot. Het meer strekt zich uit over Evette-Salbert, Lachapelle-sous-Chaux en Sermamagny, waardoor het op een kaart de vorm van een Y krijgt. Er zijn een heleboel activiteiten te beleven voor scholen en groepen. Het educatieve centrum is ontworpen door de Belgische architect Lucien Kroll en trekt meteen de aandacht: het is een opvallend gebouw met een uitzonderlijke vorm en drie groene puntdaken. Het domein is ook een paradijs voor vogelspotters: veel trekvogels uit Noord-Europa stoppen hier om te overnachten tijdens hun wintertrek naar het zuiden. Je kan in het park wandelen, zonnen op het strand en skaten in het skatepark. Ieder jaar vindt er ook een rockfestival plaats. Voor elk wat wils, dus!
De leeuw van Belfort
Dan gaat het verder zuidelijker in Franche-Comté. Belfort was lang een klein stadje met citadel en garnizoen. In de oorlog van 1870-1871 tussen Frankrijk en Duitsland, speelde het een grote rol: hier werden de Duitsers tegengehouden waardoor Belfort Frans bleef, terwijl het grootste deel van de Elzas en Lotharingen bij het Duitse keizerrijk werden ingelijfd. Onze gids Katharina spreekt consequent van de oorlog met de Pruisen, niet de Duitsers dus. Als blijvend gedenkteken ontwikkelde de bekende beeldhouwer Bartholdi een prachtige leeuw in rode Elzasser steen, die werd ingekapseld in de vesting boven de stad. Het kunstwerk werd in 2020 verkozen tot het meest geliefde monument van Frankrijk! De kazematten, wallen en loopgraven zijn nog in goede staat te bezichtigen. Frankrijks meest vermaarde bouwgenie Vauban werkte er een gedeelte van uit. Ook het stadje Belfort is absoluut het bezoeken waard: een mooie diversiteit van gekleurde huizen in Elzasser stijl – let op: we zijn hier wel degelijk in Franche-Comté – of recenter in Haussmannstijl sieren de straten. Centraal is de Place d’Armes: een pleisterplaats met cafés, muziek, kunst en het stadhuis. Naast de “oude stad” groeide de laatste jaren de “nieuwe stad” als gevolg van de aanwezigheid van de fabrieken van technologiebedrijf Alstom. Zo wonen er vandaag zowat 50.000 Fransen in Belfort. Onze gids Katharina preciseert: 'Uiteraard Fransen. Belfort is nooit Duits grondgebied geweest!'
Overnachten in de buurt van Belfort doen we in hotel Le Saut de la Truite. De naam verraadt het al: hier kan je smakelijke specialiteiten eten met forel als het belangrijkste ingrediënt. De forel wordt plaatselijk gekweekt… en opgegeten. Je kan hier ook uitgebreid relaxen. Begin in de verhitte ruimte “het tepidarium”, neem vervolgens een warme douche, neem plaats in de hammam, en neem buiten een koud bad om daarna op te warmen in de sauna.
NAVO ondergronds
Even buiten Belfort ligt een oude NAVO-vesting. Oorspronkelijk was dit ondergrondse fort het radarstation voor de Franse luchtmacht, maar in 1953, tijdens de Koude Oorlog, begon het project “G”. Je kan deze supergeheime locatie bezoeken met een gids die je kan boeken op de site van toerisme Belfort. Je kleedt je best wel warm aan, want onder de grond is het maximum 16 graden. Snuister door de vergaderzaal, de kaartzaal en de zendzaal en dompel je onder in de geschiedenis van de Koude Oorlog.
Copyrights foto's: E. Cayot, M. Laurent - Bol d'Air, J.F. Lami
